نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 247

اثبات می کند و معنای آن این نیست که در تمام موارد امتیاز بیشتری به حافظ قرآن داده می شود یا اگر دو نفر - یک مسلمان و یک کافر - با سهم مساوی قرارداد شرکت یا مضاربه ای را منعقد کردند، مسلمان بودن باعث کم شدن سهم مسلمان نمی شود اما این که بگوییم اسلام امتیازی برای مسلمان قائل است و باید دو برابر بگیرد، و حقّ مسلمان را دو برابر کند. چنین امتیازی نیست و امّا در نحن فیه مفاد عمومات ادلۀ ولایت پدر و جد این است که پدر و جد بودن مقتضی یک نحوه ولایتی است و این تفصیل را که بگوییم پدری که کافر است ولایت دارد ولی پدری که مسلمان است ولایت ندارد و اسلام مانع ولایت داشتن او شده است علاوه بر عموم ادلۀ ولایت این دسته روایات نیز آن را نفی می کنند چون این روایات از جهت سلبی عمومیت دارند ولی از جهت اثبات امتیاز عمومیت ندارند لذا در مورد فرزندی که مسلمان است، عمومات ولایت پدر و جد اقتضاء می کند که پدرش چه کافر باشد و چه مسلمان بر او ولایت داشته باشد، و ما اگر بخواهیم توسط این روایات خاصه تفصیل بدهیم و بگوییم اگر پدر مسلمان باشد ولایت دارد ولی اگر کافر باشد ولایت ندارد به این معناست که برای مسلمان بودن پدر یک امتیاز تازه ای قائل شده ایم و حال آن که این سلسله روایات در اثبات امتیاز عمومیت ندارند.

5 - استدلال علامه حلّی در نهایه الاحکام:

اشاره

ایشان می فرمایند: مذاق شرع مقدس ذلّت مسلمان در مقابل کافر را اجازه نمی دهد و لذا معنا ندارد قانونی وضع کند که در آن مسلمان در برابر کافر ذلیل شود.

این معنا از روایات نیز استفاده می شود. بنابراین چون مالکیت (و ولایت) کفار بر مسلمین ذلّت آور است جایز نمی باشد.

بعد خود علامه در مسئله تردید نموده می فرماید: محتمل است ملکیت مسلوب الانتفاع برای کافر صحیح باشد یعنی در عین حال که کافر مالک رقبه است