نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 12 صفحه 70

صفحه 70

6 - نقد استاد مد ظله بر کلام مرحوم آقای حکیم

اوّلاً: آن طور که ما از عبارت عروه می فهمیم مرحوم سیّد از این عبارت تنها صغیره را مورد نظر قرار داده و بالمطابقه می خواهند حکم او را بیان کند و کم و زیاد بودن مهر، هر دو مربوط به دختر است و اصلاً در عبارت ایشان پسر مطرح نیست. (1)(البته حکم پسر بچه هم از عبارت معلوم می شود چون می دانیم صغیره خصوصیتی ندارد) چون می فرمایند: بل یشکل الصحه اذا کان هناک «خاطبان» احدهما.... دو خواستگار آمدند دختر را خطبه کنند که یکی از اینها بر دیگری ترجیح دارد. منتهی گاهی اصلح بودن برای دختر این است که مهریه اش سنگین باشد و گاهی سبک بودن مهریه اصلح است که در روایات هم تأکید شده و مستحب است.

خلاصه: به اختلاف موارد یک جا زیاد بودن مهر ترک الاصلح است و یک جا کم بودن، ولی موضوع به قرینه خاطبان دختر است.(2)

ثانیاً: اگر فرض کثره المهر در عبارت عروه را برای پسر هم قرار دهیم چنانچه مقصود، بیشتر بودن مهر از مهر المثل باشد فرعی است که در مسئله بعد مطرح است ولی به نظر می رسد آنچه در اینجا مطرح است این است که کثیر و قلیل هر دو مطابق


1- (1) - قال السید الحکیم: لا یخلو هذا المثال من الاشکال، لأنّ الصغیر اذا زوّج بمهر کثیر کان ذلک التزویج ضرراً علیه، لا خلاف الاصلح بخلاف الصغیره اذا زوّجت بالمهر القلیل فانّه خلاف الاصلح لا غیر. (مستمسک، ج 14، ص 457)
2- (2) - اشکال: به نظر می رسد مرحوم سید در مثال مهریه کثیر اصلح برای صغیره را بیان می فرمایند و در مثال مهریۀ قلیل اصلح برای صغیر را چون می فرمایند: قلته بالنسبه الی الصغیر. پاسخ: اگر منظور مرحوم سید از صغیر، پسر بچه در مقابل صغیره باشد عبارت بسیار نارسا است و باید عبارت زیادی را در تقدیر بگیریم و بگوییم ایشان می فرمایند: یشکل الصحه اذا کان هناک خاطبان احدهما اصلح من الآخر بحسب الشرف او من اجل کثره المهر [و کذا اذا کان هناک امرأتان احداهما اصلح من الآخر من اجل] قله المهر بالنسبه الی الصغیر و حال آن که «أو قلته» عطف بر «کثره المهر» است که از متعلقات موردی است که مرحوم سید مطرح کرده اند یعنی اذا کان هناک خاطبان که یکی اصلح از دیگری هستند به جهت کثرت یا قلت مهر، از اینجا معلوم می شود معنای صغیر جنس صغیر در مقابل کبیر است، یعنی صغیر در جنس استعمال شده است، هر چند «اذا کان هناک خاطبان» دلالت می کند که منظور صغیری است که به خواستگاری او می روند و آن خصوص صغیره است.
کتابخانه بالقرآن کتابخانه بالقرآن
نرم افزار موبایل کتابخانه

دسترسی آسان به کلیه کتاب ها با قابلیت هایی نظیر کتابخانه شخصی و برنامه ریزی مطالعه کتاب

دانلود نرم افزار کتابخانه