نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 14 صفحه 160

مناقشۀ مرحوم آقای خویی در کلام شیخ انصاری

اشاره

مرحوم آقای خویی در مورد این فرمایش شیخ چنین بیان می کنند: هذا من غرائب کلامه این سخن شیخ عجیب است زیرا آن مفهومی که دلالت بر نشر بالعشر المتوالی می کند دو طائفه با آن معارضه می کند یکی موثقۀ زیاد بن سوقه که تعارض تباینی با آن دارد و دلالت بر عدم نشر بالعشر المتوالی می کند و دیگری روایاتی که گوید عشر و لو متوالی باشد موجب نشر حرمت نمی شود، این دو طائفه در عرض هم با آن مفهوم معارضه می کند و بعد از معارضه، عامّ کتابی یا سنت(1) هر کدام در مقام بیان باشد موجب ترجیح روایات دال بر نشر بالعشر می شود. این ملخص کلام مرحوم آقای خویی است.(2)

نقد کلام محقق خویی قدس سرّه

به نظر می رسد فرمایش مرحوم آقای خویی از غرائب کلام است(3) مطلبی که ایشان فرموده به خلاف مسلّماتی است که خود ایشان هم قبول دارد زیرا عام و خاص متعارضان به حساب نمی آیند و داخل یأتی عنکم الخبران المتعارضان نیستند چنانچه خود مرحوم آقای خویی در بحث با شیخ در کلام سابقشان به آن تصریح نموده اند.(4) بنابراین، روایات عام که گوید عشر و لو متوالی باشد موجب نشر حرمت نیست طرف معارضه نیست و طرف معارضه با مفهوم موثقۀ عمر بن یزید و موثقۀ هارون بن مسلم، تنها موثقۀ زیاد بن سوقه است.(5) پس طرف معارضه

1- (1) - مرحوم آقای خویی آیۀ شریفه را در مقام بیان از جهت خصوصیات رضاع نمی دانند اما سنت را در مقام بیان می دانند به احکام الرضاع / 88، 103، 111 تقریر أبحاث محقق خویی رجوع شود.
2- (2) - احکام الرضاع / 113 و 114 تقریر أبحاث المحقق الخویی
3- (3) - گاهی یکی از آفات استعدادها یا حافظه های استثنائی و فوق العاده این است که به کلمات دیگران با بی اعتنایی برخورد می کنند و حاضر نمی شوند وقتشان را صرف کنند از این رو اشتباهات فاحش پیش می آید.
4- (4) - احکام الرضاع / 109 تقریر أبحاث المحقق الخویی قدس سرّه
5- (5) - س: ذیل روایت زیاد بن سوقه اختصاص به فرض توالی ندارد. ج: صدر این روایت شاهد است که مراد فرض توالی است پس به قرینۀ صدر، ذیل هم ناظر به فرض توالی است.