نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 15 صفحه 162

به نظر می رسد که نظر شهید ثانی قدس سرّه و موافقان وی قابل انتقاد و مناقشه است.

زیرا اصولاً روش مرحوم محقق (و حتی فقهایی دیگر مانند ابن ادریس) در کتاب های خود این است که ابتدا نظری را ذکر می کند که خودش به آن قائل نیست ولی فتوای مشهور فقها یا فتوای شیخ طوسی رحمه الله در نهایه (که در آن بسیار مورد توجه و اهتمام فقهاء بوده) است و سپس نظر خود را مبنی بر موافقت یا مخالفت با آن ذکر می نماید. در اینجا هم مرحوم محقق ابتدا نظری را آورده که مرحوم شیخ در نهایه، تهذیب و مبسوط به آن قائل است و بعد نظر دیگر یعنی قول به حرمت را ذکر کرده و با تعبیر «و هو اولی» فتوای مورد قبول خود را که همان حرمت است، بیان داشته است.

بر خلاف فرموده شهید ثانی، ضمیر در عبارت محقق (و هو اوْلی) به فتوا یعنی قول به حرمت بازمی گردد، همچنان که در «نافع» نیز قول به حرمت را پذیرفته است.

اصولاً تعابیری مانند هو الاولی، هو الأرجح، هو الاظهر و هو الاقوی، در کلام فقهاء به نظریه یا فتوایی که در کلام آنها آمده، بازگشت می کند و در این امر ظهور دارد.

بنابراین در اینجا نیز مراد مرحوم محقق از این تعبیر آن است که قول به حرمت «اَوْلی القولین بالصواب» است.

به علاوه، ایشان در مسئله ششم باب، نظری داده که از آن صراحتاً مبنای او در ما نحن فیه قابل استفاده است. این مسئله(1) در این باره است که دو مرد که زوجه یکی صغیره و زوجه دیگری کبیره می باشد، آن دو را طلاق می دهند و هر یک از دو مرد با زوجه سابق مرد دیگر ازدواج می کند، سپس زن کبیره صغیره را شیر می دهد. در این مسئله مرحوم محقق چنین نظر داده که زن کبیره بر هر دو مرد حرام می شود و صغیر هم بر شوهر خود (به شرط دخول بر کبیره) حرام می گردد. در اینجا وجه حرمت کبیره بر شوهر فعلی خود چیزی جز این نیست که وی مادر زوجه پیشین او (ام من

کانت زوجته) شده است. بنابراین معلوم می شود که مبنای مرحوم محقق آن است که «ام من کانت زوجه» بر زوج حرام می باشد.

ه) بررسی ادله و مستندات قول به حرمت مادر رضاعی زوجه سابق:

1 - نظر مرحوم آقای خویی رحمه الله درباره دلیل «وحدت سیاق»: