نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 15 صفحه 180

بر خلاف نظر ابن ادریس که امهات نسائکم را مقطوع الاضافه معنی کرده است.

اعتبار روایت «علی بن مهزیار»

با وجود اینکه ما استظهار کردیم که روایت مرسله است ولی آن را مرسله معتبر می دانیم، زیرا «علی بن مهزیار» به صورت بتی و با ضرس قاطع می گوید «قیل له» یعنی «به او گفته شد» از کلام او استفاده می شود که به وسائط اعتماد داشته است و اگر ما شک داشته باشیم که وسائطی را که ایشان اعتماد کرده آیا قابل اعتماد بوده اند یا نه؟ و آیا شهادت عن حدسٍ بعید عن الحسّ است یا عن حدسٍ قریب من الحس.

بناء عقلاء در شهادت، اخذ به این گونه شهادت ها است، مگر اینکه قرینه بر خلاف باشد، بنابراین ما روایت را تمام می دانیم(1).

بررسی اختلاف نقل در متن روایت علی بن مهزیار

چنان که گفتیم ذیل روایت علی بن مهزیار به دو صورت نقل شده است:

در نقل کافی که در دسترس می باشد «کانها ارضعت ابنتها» ضبط کرده ولی روضه المتقین از بعضی از نسخ کافی «کانّها ارضعت ابنته» یعنی ابنه الرجل نقل نموده است.

تهذیب هم این روایت را از کلینی «لانها ارضعت ابنته» نقل می کند. البته آقایان معمولاً فرموده اند نسخه «ابنتها» غلط است و باید «ابنته» باشد ولی به نظر ما هر دو نسخه صلاحیت صحت دارد و هر یک از جهتی بر دیگری ترجیح دارد.

نسخه «ابنته» اگر باشد ضمیر به آن رجل بر می گردد و معنی چنین می شود که کبیره دوم دختر آن مرد را شیر داده پس بر او عنوان «امّ الزوجه» تطبیق نمی کند زیرا او مادر دختر آن شخص است و یکی از عناوین محرمه «مادرِ دخترِ شخص» نمی باشد، چون زوجه انسان هم مادر دختر اوست. و اما اینکه چرا عنوان «امّ الزوجه» تطبیق نمی کند به علت این است که به واسطه رضاع زوجیت منفسخ گشته و در آن حال، رضیعه، زن آن شخص نبوده، تا کبیره دوم مادر زن او محسوب شود.