- در این یکی دو جلسه ابتدای سال، مناسب است مروری بر بحث «عموم منزلت» و برخی از فروعات آن بکنیم. 1
- اشاره 1
- خلاصۀ درس این جلسه: 1
- 1382/7/6 یکشنبه درس شمارۀ (555) کتاب النکاح/سال ششم 1
- اشاره 4
- ادامۀ بحث عموم منزلت 5
- خلاصۀ درس این جلسه: 5
- اشاره 5
- 1 - وجه تخصیص فروع هشتگانه در کلام صاحب وسیله النجاه، چیست؟ 6
- 2 - وجه تفکیک موضوع چهار فرع اول از چهار فرع دوم چیست؟ 6
- ابهاماتی در کلام صاحب وسیله النجاه: 6
- اختیار أمثله چهارده گانه برای عموم منزلت: 7
- 3 - تکرّر برخی از أمثله 7
- مثال اول: 8
- بررسی أمثله ذکر شده در وسیله النجاه: 8
- مثال سوم: 8
- مثال دوم: 8
- مسامحه فرع چهارم: 10
- مثال چهارم: 10
- مسامحه فرع پنجم: 12
- مثال پنجم: 12
- مثال هشتم: 13
- مثال هفتم: 13
- مسامحه فرع ششم: 13
- مسامحه فرع هشتم: 14
- امثله ذکر نشده در وسیله النجاه: 14
- 1 - متن شرایع: 15
- خلاصۀ درس این جلسه: 15
- الف) عدد زوجات 15
- اشاره 15
- 3) کلام مرحوم صاحب عروه 18
- اشاره 19
- الف) تحقیقی درباره جواز استعمال واو در معنای أو: 20
- 2) نقد استاد مد ظله: 20
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 20
- 1) نظر مرحوم شیخ و جمعی دیگر از فقهاء: 20
- 3) نظر ابو الفتوح رازی قدس سرّه: 21
- 5) نظر مرحوم آقای طباطبائی رحمه الله: 21
- 4) نقد استاد مد ظله: 21
- 8) نقد استاد مد ظله: 22
- 7) بیان کلام زمخشری: 22
- اشاره 22
- نکته دیگر در تفسیر آیه شریفه: 22
- اشاره 23
- 1) نظر مرحوم آقای طباطبائی رحمه الله: 24
- 2) نقد استاد مد ظله با توضیحی درباره کلام ایشان: 24
- 3) اشاره به سقطی که در تبیان واقع شده: 25
- 4) اشاره ای به دو روایت مرسل از احتجاج طبرسی: 25
- 6) نتیجه بحث: 26
- ج) بررسی جواز یا حرمت ازدواج با بیش از چهار زن در عقد منقطع: 26
- اشاره 28
- اشاره 28
- خلاصۀ درس: 28
- الف: توجیهی دیگر برای استعمال «ما» در آیه شریفه 28
- بررسی این توجیه 28
- اشاره 28
- اول: کتاب: 29
- ب) به دلیل حلّی: 29
- الف) به دلیل نقضی: 29
- اشاره 30
- دوم: اجماع: 30
- سوم: روایات: 34
- اشاره 34
- 2 - نقد استاد بر اشکالات شهید ثانی 35
- 1 - اشکالات شهید ثانی به این روایت: 35
- دوم: روایت محمد بن مسلم 37
- اشکال شهید ثانی 37
- خلاصۀ درس این جلسه: 38
- اشاره 38
- 1 - بررسی روایت بکر بن محمد: 38
- اشاره 38
- بیان علت اشتباه شهید ثانی رحمه الله: 39
- 2 - روایت محمد بن مسلم: 39
- نقد استاد مد ظله العالی: 39
- 3 - روایت أبو بصیر: 40
- 4 - مرسله ابی بصیر 41
- 6 - روایت دیگر زراره 42
- 8 - روایت عمر بن اذنیه 43
- 7 - روایت اسماعیل بن الفضل الهاشمی 43
- 10 - روایت فضل بن یسار 44
- 9 - فقه الرضوی: 44
- اشاره 45
- خلاصۀ درس: 45
- عدم حصر در نکاح در باب متعه 45
- بررسی روایات دال بر حصر عدد نکاح متعه در چهار زن 46
- روایت اول: 46
- روایت دوم: 46
- اشاره 46
- بحث سندی این دو روایت: 47
- ایراد مرحوم صاحب مدارک به این بیان 47
- بیان علامه حلی و محقق خویی برای صحت طریق شیخ به بزنطی 47
- اشاره 48
- حل مشکل به نظر استاد دام ظله 48
- روایت چهارم: 48
- بحث سندی روایت 49
- علیّ در این روایت کیست؟ 50
- روایت پنجم: 51
- خلاصۀ درس این جلسه: 52
- الف) جمع بین روایات مختلف در باب انحصار یا عدم انحصار عدد متعه 52
- اشاره 52
- ب) نکاح کتابیّه 53
- متن شرایع: 54
- 1) عدم جواز نکاح با مشرکین غیر اهل کتاب 54
- 2) اشاره به اقوال فقهاء درباره نکاح با کتابیه 55
- خلاصۀ درس این جلسه: 57
- اشاره 57
- حکم نکاح و ازدواج مسلمان با کفار اعم از کتابی و غیر کتابی 58
- اشاره 58
- آیا در کتابیه مملوکه نیز خلاف نزاع هست یا نه؟ 59
- نکاح کتابیه جایز است یا نه؟ 60
- توضیح فقره «روایتان» در کلام محقق 60
- اشاره به برخی از اقوال در مسئله 61
- اشاره 62
- ادله تحریم 62
- آیه اول: قوله تعالی: لا تَنْکِحُوا الْمُشْرِکاتِ حَتّی یُؤْمِنَّ 62
- آیه دوم: لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ 64
- آیه چهارم: قوله تعالی: لا یَسْتَوِی أَصْحابُ النّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّهِ . 65
- آیه سوم: قوله تعالی: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ . 65
- اشاره 66
- الف) استدلال مرحوم صاحب جواهر به آیه شریفه «وَ مَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ مِنْکُمْ طَوْلاً» برای عدم جواز نکاح کتابیه. 66
- خلاصۀ درس این جلسه: 66
- 1) تصحیح نکته ای در تقریب صاحب جواهر توسط استاد مد ظله 67
- اشاره 67
- ب) استدلال به آیه سوره مائده (... وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ) برای جواز نکاح کتابیه. 67
- 2) نظر استاد مد ظله: 68
- 1) وجه اول (کلام ابی القاسم) 68
- ج) بیان وجه جمع بین آیات ناهیه و آیه سوره مائده 68
- اشاره 68
- الف) اطلاق «مشرک» بر اهل کتاب و ادله قرآنی آن 69
- د) بررسی آیات ناهیه از نکاح کتابیه 69
- 4) اشاره به مدرک قائلین به حرمت نکاح کتابیه مطلقا 69
- اشاره 71
- الف) توضیحی درباره آیه شریفه «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی کَلِمَهٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ...» (تکمیل) 72
- خلاصۀ درس این جلسه: 72
- ب) چگونگی جمع میان آیاتی که اهل کتاب را مشرک خوانده و آیات دیگر: 72
- 1 - آیاتی که حاکی از تقابل میان مشرکان و اهل کتاب است: 73
- 2 - نقد مرحوم صاحب جواهر 1: 74
- اشاره 75
- 4 - جمع مقبول و نتیجه گیری استاد - مد ظله -: 75
- ج) استدلال به آیه 221 بقره از وجوه دیگر: 75
- 2) استناد به ذیل آیه شریفه: 76
- د) بررسی دلالت آیه 10 سوره ممتحنه (وَ لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ...) بر حرمت نکاح با اهل کتاب. 76
- 1) نحوه استدلال به آیه شریفه: 76
- 3) نظر استاد - مد ظله -: 77
- 2) اشکال صاحب جواهر و آقای اراکی قدس سرّه: 77
- اشاره 78
- خلاصۀ درس این جلسه: 78
- ب) بررسی استدلال به آیه 25 سوره نساء (وَ مَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ مِنْکُمْ طَوْلاً أَنْ یَنْکِحَ الْمُحْصَناتِ1 الْمُؤْمِناتِ فَمِنْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ مِنْ فَتَیاتِکُمُ الْمُؤْمِناتِ) بر حرمت نکاح با کتابیه 79
- 1 - استدلال به آیه، بدون استفاده از مفهوم وصف 79
- 2 - اشکالات استاد مد ظله به استدلال به این آیه 79
- 1 - نحوه استدلال به آیه 79
- الف) بررسی دلالت آیه استواء، 20، حشر (لا یَسْتَوِی أَصْحابُ النّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّهِ) بر حرمت نکاح با کتابیه 79
- 3 - تقریب دیگر صاحب جواهر در استدلال به آیه 80
- 2 - استدلال به آیه با استفاده از مفهوم وصف 80
- 2 - اشکال استاد به حمل بر کراهت نمودن در نظر مرحوم اراکی 81
- ج - بررسی مجدد آیه 10 سوره ممتحنه «لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ» برای حرمت تزویج با کتابیه 81
- 1 - استدلال به آیه و جواب از اشکال خروج مورد 81
- 1 - تقریب استدلال به آیه 82
- د - بررسی دلالت آیه 22 سوره مجادله 82
- اشاره 82
- 2 - مناقشه صاحب جواهر در استدلال به آیه 82
- 3 - نقد استاد مد ظله بر کلام صاحب جواهر 82
- خلاصۀ درس این جلسه: 83
- اشاره 83
- استدراک: 84
- این استدلال متوقف بر دو مقدمه است. 84
- مقدمه دوم: 84
- استدلال علامه حلی به آیه محادّه بر تحریم 84
- مقدمه اول: 84
- اشاره 84
- اشکالات صاحب جواهر به استدلال علامه حلی 85
- اشاره 85
- اشکال دوم: 86
- مناقشه اول: 87
- اشاره 87
- نقد و بررسی کلام صاحب جواهر 87
- مختار در مفاد آیه شریفه 88
- مناقشه سوم: 88
- اشاره 88
- مناقشه دوم: 88
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 89
- اشاره 89
- عدم امکان استدلال به آیه محادّه بر حرمت ازدواج با کتابیات 89
- اشاره 90
- الف) بررسی مفاد آیه موادّه: 90
- 1) نظر صاحب جواهر: 90
- 2) نقد استاد مد ظله: 91
- 3) تفسیر آیه شریفه در حدیث بزنطی: 91
- ب) تکمله ای بر بحث درباره آیه 10 از سوره ممتحنه: 92
- 4) تذکر و توضیحی از استاد مد ظله: 92
- ج) بررسی مفاد آیه 5 از سوره مائده: 93
- اشاره 93
- 1) کلام أبو القاسم بلخی: 94
- 3) طرح اختصاص جواز به متعه برای رفع تعارض: 94
- 2) پاسخ استاد مد ظله: 94
- 4) نقد استاد مد ظله: 95
- اشاره 97
- د) رفع تعارض از طریق نسخ: 97
- 2) نظر استاد مد ظله: 98
- اشاره 98
- خلاصۀ درس این جلسه: 98
- الف) رفع تنافی بین آیات شریفه 99
- ب) روایاتی که آیه سوره مائده را ناسخ آیات دیگر می دانند: 99
- 1 - از طرق عامه در تفسیر درّ المنثور و در کتب خاصه در تفسیر تبیان شیخ و ابو الفتوح رازی نقل شده 99
- 2 - تفسیر عیاشی نقل کرده 100
- اشاره 100
- نظر استاد مد ظله: 100
- اشاره 102
- نظر استاد مد ظله: 102
- 5 و 6 - روایت تفسیر نعمانی و علی بن ابراهیم: 103
- 4 - صحیحه زراره (روایات گذشته مرسل بود ولی این صحیحه است) 103
- 1 - روایت زراره بن اعین 104
- ج) روایاتی که آیه پنجم سوره مائده را منسوخ می دانند: 104
- 2 - روایت ابی بصیر 104
- 3 - روایت دیگر زراره بن اعین 104
- 4 - روایت مجمع البیان: از ابی جارود 105
- 5 - تفسیر عیاشی: از ابن سنان 106
- 6 - موثقه حسن بن جهم: 106
- استدلال به موثقه حسن بن جهم بر جواز نکاح با کتابیه و جواب آن 108
- خلاصۀ درس این جلسه: 108
- روایت اول: موثقه حسن بن جهم چنانچه گذشت. 108
- اشاره 108
- روایات دال بر حرمت نکاح با کتابیات 108
- اشاره 110
- روایت دوم: روایت دعائم الاسلام: 110
- فرمایش صاحب جواهر و نقد آن 110
- روایات تجویز در فرض خاص 111
- وجوه جمع بین روایات مجوّزه در فرض خاص 112
- وجه جمع بین روایات مجوّزه به نحو مطلق و روایات محرمه به نحو مطلق 114
- روایات دال بر جواز نکاح با کتابیه در فرض اضطرار 115
- روایت اول: روایت محمد بن مسلم 115
- روایت دوم: عن یونس عنهم علیهم السلام 115
- اشاره 116
- روایت چهارم: مرسله ابن ابی عمیر که ما آن را صحیحه می دانیم 116
- روایت اول: مرسله حسن بن علی بن فضال 116
- روایات دال بر جواز نکاح کتابیه در فرض متعه 116
- روایت سوم: روایت دعائم الاسلام: 116
- روایت سوم: روایت حسن تفلیسی: 117
- روایت دوم: روایت زراره 117
- روایت پنجم: صحیحه اسماعیل بن سعد الأشعری: 118
- روایت چهارم: روایت محمد بن سنان 118
- استدلال صاحب جواهر به برخی از روایات بر جواز به نحو اطلاق و نقد آن 119
- خلاصۀ درس این جلسه: 120
- اشاره 120
- جواز نکاح با کتابیه متعهً یا ضرورهً و مانند آن حتی علی القول به حرمت نکاح دائم با کتابیّه 121
- اشاره 121
- بررسی روایات مجوّزه ازدواج با اهل کتاب و لو دواماً 122
- اشاره 122
- دلیل جواز نکاح با کتابیه متعهً 122
- روایت اول: روایت منصور بن حازم: 123
- روایت دوم: صحیحه هشام بن سالم: 123
- روایت سوم: صحیحه عبد الله بن سنان 124
- بررسی دلالت روایت: 125
- روایت چهارم: صحیحه ابی بصیر 125
- بررسی سند روایت: 125
- روایت پنجم: صحیحه معاویه بن وهب 125
- روایت ششم: روایت نعمانی است 126
- روایت هشتم: موثقه محمد بن مسلم 127
- روایت هفتم: موثقه ابی مریم الانصاری 127
- بررسی دلالت این دو روایت: 127
- روایت نهم: 128
- روایت یازدهم: صحیحه ابی بصیر 129
- روایت دهم: خبر حفص بن غیاث 129
- روایت دوازدهم: روایت دعائم الاسلام 130
- بررسی نهایی ادله و روایات دال بر جواز نکاح با کتابیات 131
- نکاح با مجوسیه 132
- اشاره 133
- خلاصۀ درس این جلسه: 133
- حاصل مسئله و اقوال در آن 134
- «بررسی ملازمه در حرمت و جواز، بین ازدواج با کتابیه و ازدواج با مجوسیه» 134
- اشاره 135
- روایات مسئله 135
- روایات حرمت تزویج با مجوسیه 135
- روایات جواز تزویج با مجوسیه 137
- اشاره 137
- 1) متن روایت: 138
- 2) توضیح: 138
- تحقیق در روایات مانعه را با تأملی دوباره در روایت صفوان پی می گیریم. 138
- الف) بررسی مجدد روایت صفوان: 138
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 138
- 3) یادآوری برداشت استاد مد ظله در جلسه قبل: 139
- ب) توضیحی درباره شمول صحیحه محمد بن مسلم نسبت به متعه: 139
- د) بررسی روایات مجوز ازدواج با مجوسیه: 140
- 1) روایت محمد بن سنان: 140
- اشاره 140
- 3) مرسله حماد بن عیسی: 141
- ه) جمع بین روایات مانعه و مجوّزه: 142
- 2) نقد استاد مد ظله: 142
- 1) نظر آقای خویی در موارد وجود اخبار نفی و اثبات در موضوع واحد: 142
- 4) مقید بودن روایت برادر دعبل خزاعی به مواردی خاص: 143
- 3) نظر استاد مد ظله در جمع بین روایات مسئله: 143
- حکم ازدواج مسلمان با مجوسیه به صورت دائم 144
- اشاره 144
- خلاصۀ درس این جلسه: 144
- اشاره 144
- الف) بررسی روایت «سنّوا بهم سنه اهل الکتاب» 144
- 1 - نظر استاد - مد ظله -: 145
- اشاره 149
- بررسی روایات در باب اهل کتاب بودن مجوس: 150
- خلاصۀ درس این جلسه: 150
- اشاره 153
- 1 - احادیثی که مجوس را اهل کتاب نمی داند. 154
- خلاصۀ درس این جلسه و جلسات قبل: 154
- اشاره 154
- الف - بررسی شمول عنوان اهل کتاب نسبت به مجوس با توجه به احادیث 154
- 2 - احادیثی که مجوس را از اهل کتاب دانسته است 156
- 3 - بررسی نحوه جمع بین روایات 158
- ب) طریق اثبات یهودیه یا نصرانیه یا مجوسیه بودن 160
- نتیجه گیری بحث توسط استاد - مد ظله -: 160
- 4 - بررسی مجدد روایت محمد بن سنان 160
- اشاره 162
- 1 - اجماع: 163
- خلاصۀ درس این جلسه: 163
- ب) ادله عدم جواز نکاح با اهل کتاب عارضی همراه با نقد آنها توسط استاد مد ظله 163
- الف) بررسی نکاح با اهل کتاب عارضی 163
- نقد استاد مد ظله: 164
- 3 - حدیث نبوی «من بدّل دینه فاقتلوه» 164
- اشاره 164
- اشاره 164
- 2 - آیه شریفه «وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دِیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ» 164
- اما از جهت سندی: 165
- نقد استاد مد ظله: 165
- 4 - عدم احترام اهل کتاب به خاطر نسخ شدن دین آنها 166
- نقد استاد مد ظله: 166
- اشاره 166
- اما از جهت دلالت 166
- 5 - نتیجه بحث: 166
- ج) بررسی حکم اولاد اهل کتاب عارضی 167
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 167
- اشاره 167
- ب) بررسی منظور صاحب ریاض از الحاق حکم ارتداد زن به ارتداد مرد به اجماع مرکب: 168
- الف) تصحیح کلام استاد مد ظله درباره برداشت صاحب جواهر از ریاض: 168
- 1 - بیان کلام صاحب ریاض: 168
- 2 - نقد استاد - مد ظله -: 168
- 3 - توجیهی دیگر برای کلام صاحب ریاض توسط استاد - مد ظله -: 169
- 2 - بررسی سند روایت 169
- 1 - متن روایت: 169
- ج) بررسی مفاد خبر مسمع بن عبد الملک: 169
- 4 - نقد استاد - مد ظله -: 170
- 5 - مختار استاد مد ظله در مورد روایت 171
- خلاصۀ درس این جلسه: 172
- اشاره 172
- اشاره 173
- الف) وجوه دیگر مسئله: 173
- بحث در دلیل این مسئله بود که ارتداد أحد الزوجین یا هر دو قبل الدخول موجب انفساخ عقد می شود 173
- مناقشه استاد مد ظله 173
- اشاره 173
- ب) دلیل مسئله به نظر استاد - مد ظله -: 175
- ج) ارتداد بعد از دخول: 175
- اشاره 175
- 1 - بیان تصورات در مسئله: 175
- 2 - بررسی روایات: 177
- اشاره 178
- خلاصۀ درس این جلسه: 178
- الف) تتمه بحث از دلالت روایت ابی بکر حضرمی 179
- اشاره 179
- 3 - اشکال استاد (مد ظله) بر حمل مذکور 180
- 2 - وجه حمل روایت حضرمی بر مرتد ملی 180
- اشاره 180
- ب) قرائت و بررسی روایات مسئله 180
- 1 - صحیحه محمد بن مسلم 181
- 2 - صحیحه محمد بن مسلم 181
- 3 - موثقه عمار ساباطی 182
- 5 - صحیحه علی بن جعفر 182
- 4 - صحیحه الفضیل بن یسار 182
- 6 - صحیحه ابن محبوب 183
- 7 - صحیحه جمیل بن دراج 183
- الف) ذکر روایات مربوط به ارتداد زوجین 184
- 1 - مقدمه: 184
- اشاره 184
- خلاصۀ درس این جلسه: 184
- 2 - روایات داله بر قبول توبه مرتد مطلقا (ملی و فطری) 186
- 3 - روایات داله بر عدم قبول توبه مرتد مطلقاً 189
- اشاره 190
- اشاره 190
- خلاصۀ درس این جلسه: 190
- فرمایش صاحب جواهر و صاحب حدائق 190
- نقد و بررسی فرمایش صاحب جواهر 191
- روایات مسئله و بررسی کلام صاحب حدائق 192
- مختار استاد دام ظله در معنای روایت أبو بکر حضرمی 194
- خلاصۀ درس این جلسه: 195
- اشاره 195
- «اشاره به طوایف پنج گانه روایات در مورد حکم مرتد» 195
- «ذکر انحاء جمع بین طوایف مذکور از اخبار» 196
- راه اول: روایت مفصل شاهد جمع می شود و تعارض بین دو روایت متباین از بین می رود 196
- راه حل شبهه مذکور در تقیید» 197
- اشاره 197
- «ذکر شبهه موجود در حمل مطلقات بر مقیدات در مقام» 197
- راه دوم: این است که اگر دو روایت عام متباین داشته باشیم و دو روایت دیگر هم داشته باشیم که هر کدام متعرض یک قسمت از آن عام باشد، 197
- راه سوم: «حمل بر تقیه و عدم جریانش در مقام» 198
- «اشاره به اصح وجوه در جمع بین عام سابق و خاص متأخر» 198
- «بیان مطلق و مقید بودن ما نحن فیه» 198
- «اشاره به بر هم خوردن زوجیت با ارتداد زن» 199
- «بیان وجوه متصور در مورد نقش عده در مقام» 199
- «بیان حکم ظاهری نبودن وجوب مراعات» 200
- اشاره 201
- تتمیم بحث 201
- خلاصۀ درس این جلسه: 201
- اشاره 201
- نقل روایت و بررسی سند و دلالت روایت موثقه عمار الساباطی 202
- اشاره 202
- 1 - نقد روایت 203
- 2 - بحث معارضه این روایت با روایات دیگر 204
- اشاره 205
- خلاصۀ درس این جلسه: 205
- اشاره به روایت خصوصی و اشتباه صاحب حدائق 206
- نظر مرحوم آقای داماد 208
- اشکال به مرحوم آقای داماد 208
- اشاره 208
تقریب استدلال چنین است که آیه شریفه استواء اصحاب النار و اصحاب الجنه را نفی می کند و نکره در سیاق نفی که مفید عموم است، در اینجا هم هر چه استواء بر آن صدق کند چه استواء من جمیع الجهات باشد و چه استواء در بعضی از جهات باشد آیه آن را نفی کرده است. و یکی از آن جهات، مناکحه و ازدواج است و آیه شریفه می فرماید اصحاب النار [که کفار از اصحاب النار هستند] و اصحاب الجنه در هیچ زمینه تساوی ندارند، پس ازدواج مسلمان با کافرات جایز نیست وگرنه لازم می آید استواء فی الجمله ثابت باشد یعنی در جواز نکاح، کافرات با مؤمنات مساوی باشند و نکاح با هر دو آنها جایز باشد. و این خلاف آیه شریفه است.
* این چهار دلیل قرآنی در مختلف علامه آمده است. صاحب جواهر(1) علاوه بر این آیات، دلیل پنجمی از آیات اضافه می کند که در جلسه آینده آن را مطرح می کنیم. انشاء الله تعالی. «* و السلام *»
1- (1) - جواهر الکلام، 28/30 و 29.
1382/7/21 دوشنبه درس شمارۀ (564) کتاب النکاح/سال ششم
اشاره
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
خلاصۀ درس این جلسه:
در این جلسه، آیات شریفه دالّ بر عدم جواز نکاح کتابیه مورد بررسی قرار گرفته و وجه جمع بین چهار آیه ذکر شده در جلسه قبل و آیه ای که در سوره مائده ذکر گردیده، مطرح خواهد شد.
***