- خلاصۀ درس این جلسه: 1
- اشاره 1
- 1382/7/6 یکشنبه درس شمارۀ (555) کتاب النکاح/سال ششم 1
- در این یکی دو جلسه ابتدای سال، مناسب است مروری بر بحث «عموم منزلت» و برخی از فروعات آن بکنیم. 1
- اشاره 4
- ادامۀ بحث عموم منزلت 5
- اشاره 5
- خلاصۀ درس این جلسه: 5
- 1 - وجه تخصیص فروع هشتگانه در کلام صاحب وسیله النجاه، چیست؟ 6
- ابهاماتی در کلام صاحب وسیله النجاه: 6
- 2 - وجه تفکیک موضوع چهار فرع اول از چهار فرع دوم چیست؟ 6
- اختیار أمثله چهارده گانه برای عموم منزلت: 7
- 3 - تکرّر برخی از أمثله 7
- مثال اول: 8
- مثال دوم: 8
- بررسی أمثله ذکر شده در وسیله النجاه: 8
- مثال سوم: 8
- مسامحه فرع چهارم: 10
- مثال چهارم: 10
- مثال پنجم: 12
- مسامحه فرع پنجم: 12
- مثال هفتم: 13
- مسامحه فرع ششم: 13
- مثال هشتم: 13
- امثله ذکر نشده در وسیله النجاه: 14
- مسامحه فرع هشتم: 14
- 1 - متن شرایع: 15
- خلاصۀ درس این جلسه: 15
- الف) عدد زوجات 15
- اشاره 15
- 3) کلام مرحوم صاحب عروه 18
- اشاره 19
- 2) نقد استاد مد ظله: 20
- الف) تحقیقی درباره جواز استعمال واو در معنای أو: 20
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 20
- 1) نظر مرحوم شیخ و جمعی دیگر از فقهاء: 20
- 3) نظر ابو الفتوح رازی قدس سرّه: 21
- 5) نظر مرحوم آقای طباطبائی رحمه الله: 21
- 4) نقد استاد مد ظله: 21
- 7) بیان کلام زمخشری: 22
- اشاره 22
- نکته دیگر در تفسیر آیه شریفه: 22
- 8) نقد استاد مد ظله: 22
- اشاره 23
- 2) نقد استاد مد ظله با توضیحی درباره کلام ایشان: 24
- 1) نظر مرحوم آقای طباطبائی رحمه الله: 24
- 4) اشاره ای به دو روایت مرسل از احتجاج طبرسی: 25
- 3) اشاره به سقطی که در تبیان واقع شده: 25
- 6) نتیجه بحث: 26
- ج) بررسی جواز یا حرمت ازدواج با بیش از چهار زن در عقد منقطع: 26
- اشاره 28
- الف: توجیهی دیگر برای استعمال «ما» در آیه شریفه 28
- بررسی این توجیه 28
- خلاصۀ درس: 28
- اشاره 28
- اشاره 28
- اول: کتاب: 29
- الف) به دلیل نقضی: 29
- ب) به دلیل حلّی: 29
- دوم: اجماع: 30
- اشاره 30
- سوم: روایات: 34
- اشاره 34
- 1 - اشکالات شهید ثانی به این روایت: 35
- 2 - نقد استاد بر اشکالات شهید ثانی 35
- دوم: روایت محمد بن مسلم 37
- اشکال شهید ثانی 37
- اشاره 38
- 1 - بررسی روایت بکر بن محمد: 38
- اشاره 38
- خلاصۀ درس این جلسه: 38
- 2 - روایت محمد بن مسلم: 39
- نقد استاد مد ظله العالی: 39
- بیان علت اشتباه شهید ثانی رحمه الله: 39
- 3 - روایت أبو بصیر: 40
- 4 - مرسله ابی بصیر 41
- 6 - روایت دیگر زراره 42
- 7 - روایت اسماعیل بن الفضل الهاشمی 43
- 8 - روایت عمر بن اذنیه 43
- 9 - فقه الرضوی: 44
- 10 - روایت فضل بن یسار 44
- عدم حصر در نکاح در باب متعه 45
- اشاره 45
- خلاصۀ درس: 45
- بررسی روایات دال بر حصر عدد نکاح متعه در چهار زن 46
- روایت دوم: 46
- روایت اول: 46
- اشاره 46
- بحث سندی این دو روایت: 47
- ایراد مرحوم صاحب مدارک به این بیان 47
- بیان علامه حلی و محقق خویی برای صحت طریق شیخ به بزنطی 47
- روایت چهارم: 48
- حل مشکل به نظر استاد دام ظله 48
- اشاره 48
- بحث سندی روایت 49
- علیّ در این روایت کیست؟ 50
- روایت پنجم: 51
- خلاصۀ درس این جلسه: 52
- الف) جمع بین روایات مختلف در باب انحصار یا عدم انحصار عدد متعه 52
- اشاره 52
- ب) نکاح کتابیّه 53
- متن شرایع: 54
- 1) عدم جواز نکاح با مشرکین غیر اهل کتاب 54
- 2) اشاره به اقوال فقهاء درباره نکاح با کتابیه 55
- اشاره 57
- خلاصۀ درس این جلسه: 57
- اشاره 58
- حکم نکاح و ازدواج مسلمان با کفار اعم از کتابی و غیر کتابی 58
- آیا در کتابیه مملوکه نیز خلاف نزاع هست یا نه؟ 59
- نکاح کتابیه جایز است یا نه؟ 60
- توضیح فقره «روایتان» در کلام محقق 60
- اشاره به برخی از اقوال در مسئله 61
- ادله تحریم 62
- اشاره 62
- آیه اول: قوله تعالی: لا تَنْکِحُوا الْمُشْرِکاتِ حَتّی یُؤْمِنَّ 62
- آیه دوم: لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ 64
- آیه سوم: قوله تعالی: لا تَجِدُ قَوْماً یُؤْمِنُونَ بِاللّهِ وَ الْیَوْمِ الْآخِرِ یُوادُّونَ مَنْ حَادَّ اللّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَوْ کانُوا آباءَهُمْ أَوْ أَبْناءَهُمْ أَوْ إِخْوانَهُمْ أَوْ عَشِیرَتَهُمْ . 65
- آیه چهارم: قوله تعالی: لا یَسْتَوِی أَصْحابُ النّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّهِ . 65
- اشاره 66
- خلاصۀ درس این جلسه: 66
- الف) استدلال مرحوم صاحب جواهر به آیه شریفه «وَ مَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ مِنْکُمْ طَوْلاً» برای عدم جواز نکاح کتابیه. 66
- اشاره 67
- 1) تصحیح نکته ای در تقریب صاحب جواهر توسط استاد مد ظله 67
- ب) استدلال به آیه سوره مائده (... وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ) برای جواز نکاح کتابیه. 67
- اشاره 68
- ج) بیان وجه جمع بین آیات ناهیه و آیه سوره مائده 68
- 1) وجه اول (کلام ابی القاسم) 68
- 2) نظر استاد مد ظله: 68
- الف) اطلاق «مشرک» بر اهل کتاب و ادله قرآنی آن 69
- د) بررسی آیات ناهیه از نکاح کتابیه 69
- 4) اشاره به مدرک قائلین به حرمت نکاح کتابیه مطلقا 69
- اشاره 71
- خلاصۀ درس این جلسه: 72
- الف) توضیحی درباره آیه شریفه «قُلْ یا أَهْلَ الْکِتابِ تَعالَوْا إِلی کَلِمَهٍ سَواءٍ بَیْنَنا وَ بَیْنَکُمْ...» (تکمیل) 72
- ب) چگونگی جمع میان آیاتی که اهل کتاب را مشرک خوانده و آیات دیگر: 72
- 1 - آیاتی که حاکی از تقابل میان مشرکان و اهل کتاب است: 73
- 2 - نقد مرحوم صاحب جواهر 1: 74
- اشاره 75
- 4 - جمع مقبول و نتیجه گیری استاد - مد ظله -: 75
- ج) استدلال به آیه 221 بقره از وجوه دیگر: 75
- 2) استناد به ذیل آیه شریفه: 76
- د) بررسی دلالت آیه 10 سوره ممتحنه (وَ لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ...) بر حرمت نکاح با اهل کتاب. 76
- 1) نحوه استدلال به آیه شریفه: 76
- 2) اشکال صاحب جواهر و آقای اراکی قدس سرّه: 77
- 3) نظر استاد - مد ظله -: 77
- خلاصۀ درس این جلسه: 78
- اشاره 78
- الف) بررسی دلالت آیه استواء، 20، حشر (لا یَسْتَوِی أَصْحابُ النّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّهِ) بر حرمت نکاح با کتابیه 79
- 1 - استدلال به آیه، بدون استفاده از مفهوم وصف 79
- 1 - نحوه استدلال به آیه 79
- ب) بررسی استدلال به آیه 25 سوره نساء (وَ مَنْ لَمْ یَسْتَطِعْ مِنْکُمْ طَوْلاً أَنْ یَنْکِحَ الْمُحْصَناتِ1 الْمُؤْمِناتِ فَمِنْ ما مَلَکَتْ أَیْمانُکُمْ مِنْ فَتَیاتِکُمُ الْمُؤْمِناتِ) بر حرمت نکاح با کتابیه 79
- 2 - اشکالات استاد مد ظله به استدلال به این آیه 79
- 3 - تقریب دیگر صاحب جواهر در استدلال به آیه 80
- 2 - استدلال به آیه با استفاده از مفهوم وصف 80
- 2 - اشکال استاد به حمل بر کراهت نمودن در نظر مرحوم اراکی 81
- ج - بررسی مجدد آیه 10 سوره ممتحنه «لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ» برای حرمت تزویج با کتابیه 81
- 1 - استدلال به آیه و جواب از اشکال خروج مورد 81
- د - بررسی دلالت آیه 22 سوره مجادله 82
- 3 - نقد استاد مد ظله بر کلام صاحب جواهر 82
- اشاره 82
- 2 - مناقشه صاحب جواهر در استدلال به آیه 82
- 1 - تقریب استدلال به آیه 82
- خلاصۀ درس این جلسه: 83
- اشاره 83
- مقدمه دوم: 84
- مقدمه اول: 84
- استدلال علامه حلی به آیه محادّه بر تحریم 84
- این استدلال متوقف بر دو مقدمه است. 84
- اشاره 84
- استدراک: 84
- اشکالات صاحب جواهر به استدلال علامه حلی 85
- اشاره 85
- اشکال دوم: 86
- اشاره 87
- مناقشه اول: 87
- نقد و بررسی کلام صاحب جواهر 87
- مختار در مفاد آیه شریفه 88
- مناقشه سوم: 88
- مناقشه دوم: 88
- اشاره 88
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 89
- عدم امکان استدلال به آیه محادّه بر حرمت ازدواج با کتابیات 89
- اشاره 89
- اشاره 90
- الف) بررسی مفاد آیه موادّه: 90
- 1) نظر صاحب جواهر: 90
- 3) تفسیر آیه شریفه در حدیث بزنطی: 91
- 2) نقد استاد مد ظله: 91
- 4) تذکر و توضیحی از استاد مد ظله: 92
- ب) تکمله ای بر بحث درباره آیه 10 از سوره ممتحنه: 92
- اشاره 93
- ج) بررسی مفاد آیه 5 از سوره مائده: 93
- 2) پاسخ استاد مد ظله: 94
- 3) طرح اختصاص جواز به متعه برای رفع تعارض: 94
- 1) کلام أبو القاسم بلخی: 94
- 4) نقد استاد مد ظله: 95
- د) رفع تعارض از طریق نسخ: 97
- اشاره 97
- 2) نظر استاد مد ظله: 98
- خلاصۀ درس این جلسه: 98
- اشاره 98
- الف) رفع تنافی بین آیات شریفه 99
- ب) روایاتی که آیه سوره مائده را ناسخ آیات دیگر می دانند: 99
- 1 - از طرق عامه در تفسیر درّ المنثور و در کتب خاصه در تفسیر تبیان شیخ و ابو الفتوح رازی نقل شده 99
- 2 - تفسیر عیاشی نقل کرده 100
- اشاره 100
- نظر استاد مد ظله: 100
- نظر استاد مد ظله: 102
- اشاره 102
- 4 - صحیحه زراره (روایات گذشته مرسل بود ولی این صحیحه است) 103
- 5 و 6 - روایت تفسیر نعمانی و علی بن ابراهیم: 103
- 1 - روایت زراره بن اعین 104
- 2 - روایت ابی بصیر 104
- ج) روایاتی که آیه پنجم سوره مائده را منسوخ می دانند: 104
- 3 - روایت دیگر زراره بن اعین 104
- 4 - روایت مجمع البیان: از ابی جارود 105
- 5 - تفسیر عیاشی: از ابن سنان 106
- 6 - موثقه حسن بن جهم: 106
- روایت اول: موثقه حسن بن جهم چنانچه گذشت. 108
- خلاصۀ درس این جلسه: 108
- اشاره 108
- روایات دال بر حرمت نکاح با کتابیات 108
- استدلال به موثقه حسن بن جهم بر جواز نکاح با کتابیه و جواب آن 108
- اشاره 110
- فرمایش صاحب جواهر و نقد آن 110
- روایت دوم: روایت دعائم الاسلام: 110
- روایات تجویز در فرض خاص 111
- وجوه جمع بین روایات مجوّزه در فرض خاص 112
- وجه جمع بین روایات مجوّزه به نحو مطلق و روایات محرمه به نحو مطلق 114
- روایات دال بر جواز نکاح با کتابیه در فرض اضطرار 115
- روایت اول: روایت محمد بن مسلم 115
- روایت دوم: عن یونس عنهم علیهم السلام 115
- روایت سوم: روایت دعائم الاسلام: 116
- اشاره 116
- روایات دال بر جواز نکاح کتابیه در فرض متعه 116
- روایت اول: مرسله حسن بن علی بن فضال 116
- روایت چهارم: مرسله ابن ابی عمیر که ما آن را صحیحه می دانیم 116
- روایت سوم: روایت حسن تفلیسی: 117
- روایت دوم: روایت زراره 117
- روایت پنجم: صحیحه اسماعیل بن سعد الأشعری: 118
- روایت چهارم: روایت محمد بن سنان 118
- استدلال صاحب جواهر به برخی از روایات بر جواز به نحو اطلاق و نقد آن 119
- اشاره 120
- خلاصۀ درس این جلسه: 120
- اشاره 121
- جواز نکاح با کتابیه متعهً یا ضرورهً و مانند آن حتی علی القول به حرمت نکاح دائم با کتابیّه 121
- بررسی روایات مجوّزه ازدواج با اهل کتاب و لو دواماً 122
- اشاره 122
- دلیل جواز نکاح با کتابیه متعهً 122
- روایت اول: روایت منصور بن حازم: 123
- روایت دوم: صحیحه هشام بن سالم: 123
- روایت سوم: صحیحه عبد الله بن سنان 124
- روایت چهارم: صحیحه ابی بصیر 125
- روایت پنجم: صحیحه معاویه بن وهب 125
- بررسی سند روایت: 125
- بررسی دلالت روایت: 125
- روایت ششم: روایت نعمانی است 126
- روایت هشتم: موثقه محمد بن مسلم 127
- روایت هفتم: موثقه ابی مریم الانصاری 127
- بررسی دلالت این دو روایت: 127
- روایت نهم: 128
- روایت دهم: خبر حفص بن غیاث 129
- روایت یازدهم: صحیحه ابی بصیر 129
- روایت دوازدهم: روایت دعائم الاسلام 130
- بررسی نهایی ادله و روایات دال بر جواز نکاح با کتابیات 131
- نکاح با مجوسیه 132
- خلاصۀ درس این جلسه: 133
- اشاره 133
- حاصل مسئله و اقوال در آن 134
- «بررسی ملازمه در حرمت و جواز، بین ازدواج با کتابیه و ازدواج با مجوسیه» 134
- اشاره 135
- روایات مسئله 135
- روایات حرمت تزویج با مجوسیه 135
- اشاره 137
- روایات جواز تزویج با مجوسیه 137
- 2) توضیح: 138
- 1) متن روایت: 138
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 138
- تحقیق در روایات مانعه را با تأملی دوباره در روایت صفوان پی می گیریم. 138
- الف) بررسی مجدد روایت صفوان: 138
- ب) توضیحی درباره شمول صحیحه محمد بن مسلم نسبت به متعه: 139
- 3) یادآوری برداشت استاد مد ظله در جلسه قبل: 139
- 1) روایت محمد بن سنان: 140
- د) بررسی روایات مجوز ازدواج با مجوسیه: 140
- اشاره 140
- 3) مرسله حماد بن عیسی: 141
- 1) نظر آقای خویی در موارد وجود اخبار نفی و اثبات در موضوع واحد: 142
- ه) جمع بین روایات مانعه و مجوّزه: 142
- 2) نقد استاد مد ظله: 142
- 4) مقید بودن روایت برادر دعبل خزاعی به مواردی خاص: 143
- 3) نظر استاد مد ظله در جمع بین روایات مسئله: 143
- حکم ازدواج مسلمان با مجوسیه به صورت دائم 144
- اشاره 144
- خلاصۀ درس این جلسه: 144
- الف) بررسی روایت «سنّوا بهم سنه اهل الکتاب» 144
- اشاره 144
- 1 - نظر استاد - مد ظله -: 145
- اشاره 149
- بررسی روایات در باب اهل کتاب بودن مجوس: 150
- خلاصۀ درس این جلسه: 150
- اشاره 153
- اشاره 154
- خلاصۀ درس این جلسه و جلسات قبل: 154
- 1 - احادیثی که مجوس را اهل کتاب نمی داند. 154
- الف - بررسی شمول عنوان اهل کتاب نسبت به مجوس با توجه به احادیث 154
- 2 - احادیثی که مجوس را از اهل کتاب دانسته است 156
- 3 - بررسی نحوه جمع بین روایات 158
- ب) طریق اثبات یهودیه یا نصرانیه یا مجوسیه بودن 160
- نتیجه گیری بحث توسط استاد - مد ظله -: 160
- 4 - بررسی مجدد روایت محمد بن سنان 160
- اشاره 162
- ب) ادله عدم جواز نکاح با اهل کتاب عارضی همراه با نقد آنها توسط استاد مد ظله 163
- 1 - اجماع: 163
- الف) بررسی نکاح با اهل کتاب عارضی 163
- خلاصۀ درس این جلسه: 163
- اشاره 164
- 3 - حدیث نبوی «من بدّل دینه فاقتلوه» 164
- نقد استاد مد ظله: 164
- 2 - آیه شریفه «وَ مَنْ یَبْتَغِ غَیْرَ الْإِسْلامِ دِیناً فَلَنْ یُقْبَلَ مِنْهُ» 164
- اشاره 164
- اما از جهت سندی: 165
- نقد استاد مد ظله: 165
- اشاره 166
- 5 - نتیجه بحث: 166
- 4 - عدم احترام اهل کتاب به خاطر نسخ شدن دین آنها 166
- نقد استاد مد ظله: 166
- اما از جهت دلالت 166
- خلاصۀ درس گذشته و این جلسه: 167
- اشاره 167
- ج) بررسی حکم اولاد اهل کتاب عارضی 167
- ب) بررسی منظور صاحب ریاض از الحاق حکم ارتداد زن به ارتداد مرد به اجماع مرکب: 168
- 1 - بیان کلام صاحب ریاض: 168
- الف) تصحیح کلام استاد مد ظله درباره برداشت صاحب جواهر از ریاض: 168
- 2 - نقد استاد - مد ظله -: 168
- 2 - بررسی سند روایت 169
- 3 - توجیهی دیگر برای کلام صاحب ریاض توسط استاد - مد ظله -: 169
- ج) بررسی مفاد خبر مسمع بن عبد الملک: 169
- 1 - متن روایت: 169
- 4 - نقد استاد - مد ظله -: 170
- 5 - مختار استاد مد ظله در مورد روایت 171
- اشاره 172
- خلاصۀ درس این جلسه: 172
- اشاره 173
- الف) وجوه دیگر مسئله: 173
- مناقشه استاد مد ظله 173
- اشاره 173
- بحث در دلیل این مسئله بود که ارتداد أحد الزوجین یا هر دو قبل الدخول موجب انفساخ عقد می شود 173
- اشاره 175
- 1 - بیان تصورات در مسئله: 175
- ج) ارتداد بعد از دخول: 175
- ب) دلیل مسئله به نظر استاد - مد ظله -: 175
- 2 - بررسی روایات: 177
- خلاصۀ درس این جلسه: 178
- اشاره 178
- الف) تتمه بحث از دلالت روایت ابی بکر حضرمی 179
- اشاره 179
- اشاره 180
- 3 - اشکال استاد (مد ظله) بر حمل مذکور 180
- ب) قرائت و بررسی روایات مسئله 180
- 2 - وجه حمل روایت حضرمی بر مرتد ملی 180
- 2 - صحیحه محمد بن مسلم 181
- 1 - صحیحه محمد بن مسلم 181
- 5 - صحیحه علی بن جعفر 182
- 3 - موثقه عمار ساباطی 182
- 4 - صحیحه الفضیل بن یسار 182
- 7 - صحیحه جمیل بن دراج 183
- 6 - صحیحه ابن محبوب 183
- خلاصۀ درس این جلسه: 184
- 1 - مقدمه: 184
- الف) ذکر روایات مربوط به ارتداد زوجین 184
- اشاره 184
- 2 - روایات داله بر قبول توبه مرتد مطلقا (ملی و فطری) 186
- 3 - روایات داله بر عدم قبول توبه مرتد مطلقاً 189
- خلاصۀ درس این جلسه: 190
- اشاره 190
- اشاره 190
- فرمایش صاحب جواهر و صاحب حدائق 190
- نقد و بررسی فرمایش صاحب جواهر 191
- روایات مسئله و بررسی کلام صاحب حدائق 192
- مختار استاد دام ظله در معنای روایت أبو بکر حضرمی 194
- خلاصۀ درس این جلسه: 195
- اشاره 195
- «اشاره به طوایف پنج گانه روایات در مورد حکم مرتد» 195
- راه اول: روایت مفصل شاهد جمع می شود و تعارض بین دو روایت متباین از بین می رود 196
- «ذکر انحاء جمع بین طوایف مذکور از اخبار» 196
- راه دوم: این است که اگر دو روایت عام متباین داشته باشیم و دو روایت دیگر هم داشته باشیم که هر کدام متعرض یک قسمت از آن عام باشد، 197
- «ذکر شبهه موجود در حمل مطلقات بر مقیدات در مقام» 197
- راه حل شبهه مذکور در تقیید» 197
- اشاره 197
- «بیان مطلق و مقید بودن ما نحن فیه» 198
- «اشاره به اصح وجوه در جمع بین عام سابق و خاص متأخر» 198
- راه سوم: «حمل بر تقیه و عدم جریانش در مقام» 198
- «اشاره به بر هم خوردن زوجیت با ارتداد زن» 199
- «بیان وجوه متصور در مورد نقش عده در مقام» 199
- «بیان حکم ظاهری نبودن وجوب مراعات» 200
- اشاره 201
- خلاصۀ درس این جلسه: 201
- تتمیم بحث 201
- اشاره 201
- نقل روایت و بررسی سند و دلالت روایت موثقه عمار الساباطی 202
- اشاره 202
- 1 - نقد روایت 203
- 2 - بحث معارضه این روایت با روایات دیگر 204
- اشاره 205
- خلاصۀ درس این جلسه: 205
- اشاره به روایت خصوصی و اشتباه صاحب حدائق 206
- اشاره 208
- اشکال به مرحوم آقای داماد 208
- نظر مرحوم آقای داماد 208
2) نظر استاد مد ظله:
فتوای ایشان به جواز - بر خلاف کلام کنز العرفان که قول به جواز مطلق را شاذ شمرده - قول شاذی نیست و تعدادی از بزرگان از جمله پنج نفر از قدماء (علی بن بابویه، پسرش صدوق، ابن ابی عقیل، ابن جنید و علی بن ابراهیم قمی) قائل به جواز مطلق شده اند. البته عبارت ابن جنید آن چنان که در مختلف نقل شده، چندان روشن نیست، لیکن به نظر ما همچنان که شهید اول فهمیده و فاضل مقداد نیز در کنز العرفان به او نسبت داده، وی از قائلین به جواز مطلق بوده است. از متأخرین نیز گروهی مثل شهید ثانی، صاحب مدارک، صاحب کفایه، مجلسی اول و دوم، و مرحوم فیض قائل به جواز مطلق شده اند. در هر حال مسئله نیازمند بررسی است و باید آن را مورد تحقیق قرار داد.
ادامه بحث ان شاء الله در جلسه آینده.
«* و السلام *»
1382/7/28 دوشنبه درس شمارۀ (569) کتاب النکاح/سال ششم
اشاره
بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
خلاصۀ درس این جلسه:
مفاد آیه شریفه «لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ» و «وَ الْمُحْصَناتُ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ» - در جواز نکاح کفار و اهل کتاب با مسلمین - با هم تنافی دارند و یکی ناسخ دیگری است. در این جلسه ابتدا روایاتی که سوره مائده را آخرین سوره و در نتیجه آیه «وَ الْمُحْصَناتُ...» را ناسخ می دانند، بررسی نموده که علاوه بر ضعف سند، دلالت آنها را نیز ناتمام می دانیم و سپس روایاتی که همین آیه را منسوخ می دانند نقل و بررسی نموده، دنباله آن را به جلسه بعد موکول می کنیم.
***