نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 100

تقریر استدلال معقول در فرض مسلمان بودن زوج

بله اگر ما زوج را مسلمان فرض کنیم، در این صورت اگر زن کتابیه اش منتقل به کفر دیگری بشود، اگر چنانچه به مثل وثنیت منتقل بشود، با استناد به عموم آیه «وَ لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ» که از داشتن زن کافر چه ابتدایی و چه به طور استدامه نهی

کرده است و آن مقداری که از تحت آن خارج شده است، استدامه ازدواج با کتابیه بنا بر مشهور و نکاح ابتدایی و استدامه ای با اهل کتاب بنا بر مختار است، پس زنی که مثلا بت پرست است در تحت عموم آیه داخل است، اگر چه به نحو استدامه ای باشد. پس حکم به بطلان آن می شود و فرقی هم بین قبل از دخول و بعد از دخول نخواهد بود، مثل حکمی که محقق و علامه در تحریر کرده اند، منتها آنها عنوان را ذمی قرار داده اند و ما وجه معتنابهی برای آن نیافتیم. و اما اگر چنانچه زن کتابیه منتقل به سایر ادیان اهل کتاب بشود که «مما یقرّ علیه اهله» هستند، در این صورت دیگر بنا بر نظر ما هیچ اشکالی در بقاء عقد وجود ندارد، چرا که ما نکاح با اهل کتاب را به نحو ابتدایی هم مجاز می دانستیم، و اما بنا بر نظر کسانی که ابتدایی را جایز نمی دانند نیز، انتقال از یکی از ادیان اهل کتاب به دین دیگر از آنها، در تحت استثناء از آیه که جواز استدامه نکاح با اهل کتاب است قرار می گیرد و اشکالی نخواهد داشت.

سؤال: اگر خود اهل کتاب در صورت انتقال حکم به بطلان نکاح بکنند چطور؟

جواب: بله، به مقتضای «لکل قوم نکاح» اگر آنها در صورت انتقال مذکور حکم به بطلان نکاح بکنند آن عقد باطل می شود، ولی آن ربطی به تفاصیلی که آقایان داده اند ندارد، تنها فرضی که وجه معقولی برای آن می توان بیان کرد همان است که ما گفتیم که زوج مسلمان باشد، زنش کتابیه و به مثل وثنیت منتقل بشود، که در این صورت است که به طور مطلق به مقتضای عموم آیه «وَ لا تُمْسِکُوا بِعِصَمِ الْکَوافِرِ» حکم به انفساخ عقد می شود.

«* و السلام *»

1382/10/23 سه شنبه درس شمارۀ (602) کتاب النکاح/سال ششم

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

خلاصۀ درس این جلسه: