نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 103

در این بحث اینکه لکل قوم نکاح و نکاح های سابق او مورد نفوذ است مفروغ عنه می باشد.

روایات مسئله نزد عامّه

اشاره

روایات مسئله که از طریق عامه رسیده مضمون آنها تعارض و ناهماهنگی ندارد.

بلی به نظر می رسد برخی از نقل ها اشتباه باشد. آن مقدار که من برخورد کردم عامه این قضیه را از دو تن از صحابه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله نقل می کنند. یکی از این دو غیلان بن سلمه ثقفی است که خیلی از کتب عامه و حتی کتب ما هم نقل کرده اند که ده زن داشته و مسلمان می شود و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید چهار زن را انتخاب کن و بقیه را رها کن. در کتب ما این ده زن با کمی مسامحه نقل شده است. مثلا ریاض - چنانچه سابقاً(1) عرض کردیم «فیمن أسلم عن خمس(2)» تعبیر می کند. در جامع المقاصد در مورد غیلان می گوید سیزده زن داشته است(3). لکن من در کتب عامه و خاصه که روایت را نقل می کنند عدد سیزده زن را ندیدم. بلکه همان عدد ده زن را دیدم. البته در پاورقی جامع المقاصد، سنن بیهقی را آدرس داده است. من سنن بیهقی را

1- (1) - به درس 589 یا 591 مراجعه شود. تردید از نگارنده است.
2- (2) - ریاض المسائل 241/10، ذیل قول الماتن: و اذا أسلم زوج الکتابیه.
3- (3) - جامع المقاصد.

نداشتم. لکن این پاورقی ها هیچ ارزش تحقیقی ندارد، همین که می بینند روایتی تناسب با بحث دارد آن را نقل می کنند، اما آیا مضمونش با مطلب تطبیق می کند یا نه را توجه نمی کنند. من احتمال قوی می دهم که روایت سنن بیهقی نیز همان ده زن را مشتمل باشد و استخراج کنندگان پاورقی جامع المقاصد به اختلاف اشاره نکرده اند.

در حدائق از مسالک هشت زن را نقل می کند(1). در حالی در مسالک(2) اصلاً عدد نیامده است، بلکه تعبیر أسلم علی أکثر من اربع آمده است. فقهاء ما در اثر کثرت اشتغال و اینکه با عجله نوشته اند روایت را کامل نقل نکرده اند و مسامحاتی در تعبیراتشان هست. لکن از اهل سنت هر کس راجع به غیلان بن سلمه روایت نقل کرده، ده زن را نقل کرده است. اما صحابی دوم که نقل شده بیش از چهار زن داشته، قیس بن حارث اسدی است که صحابی است و هشت زن داشته است و پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله به او فرموده که چهار زن را انتخاب و چهار زن را رها کن، روایت غیلان در جامع ترمذی و مسند احمد آمده است و در کتب دیگر از جامع ترمذی نقل کرده اند.