نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 117

البته بنا بر نظر مشهور در روایات ابن ابی عمیر که اگر سند روایت تا او صحیح باشد در راویان قبل از او اشکال نکرده و آن را صحیحه می دانند و همچنین بنا بر مبنای کسی که قائل است که تمامی مشایخ ابن ابی عمیر (خواه بدون واسطه و خواه با واسطه) همگی ثقات هستند، این روایت نیز صحیحه می باشد و ارسال جمیل آن را دچار مشکل سندی نمی کند، ولی ما که هیچ کدام از این دو مبنا را قبول نداریم، این روایت را از جهت سند دارای اشکال دانسته و فقط آن را به عنوان مؤید ذکر می نماییم(2).

2 - دسته دوم: روایات دال بر اعتبار من تقدم اسمها عند العقد

در مقابل دسته اول روایات، دسته دیگری از روایات است:

روایت دعائم: عن جعفر بن محمد صلوات الله علیهما انه سئل عن رجل تزوج اختین او خمس نسوه فی عقده واحده قال: یثبت نکاح الاخت التی بدأ باسمها عند العقد و الأربع من النسوه اللاتی بدأ باسمائهنّ و یبطل نکاح من سواهنّ، فان لم یعلم من بدأ باسمائهن منهن بطل النکاح کلّه(3).

از آنجا که معمولاً و به طور متعارف در هنگام عقد اسماء به تدریج و یکی بعد از دیگری ذکر می شود حضرت متعرض جواب سؤال بنا بر فرض متعارف گردیده اند که از آن به دست می آید که هر چند انشاء نکاح و حصول آن به صورت آنی باشد ولی ذکر اسماء که به صورت تدریجی است معیار در صحت و بطلان عقد بر این

1- (1) - کافی، ج 5، ص 431، ح 3، وسائل الشیعه، کتاب النکاح، ابواب ما یحرم بالمصاهره و نحوها، باب 25، ح 2، وسائل چاپ آل البیت، ج 20، ص 478.
2- (2) - اشکال ارسال در روایت با نقل صدوق رفع نمی گردد، زیرا با دقت در نقل های صدوق در فقیه متوجه می شویم که ایشان گاهی تصرفاتی بنا بر اطمینان خود انجام می داده است که از جمله آنها به ظن قوی همین مورد است. بلی اگر بپذیریم که روایت صدوق با روایت کلینی و شیخ متحد نیست، در این صورت نقل صدوق بی اشکال خواهد بود.
3- (3) - جامع الاحادیث، ج 20، ص 493، ابواب ما یحرم بالتزویج، باب 22، ح 2.

است که هر کدام نامشان مقدم بوده عقدش صحیح و هر کدام مؤخر بوده باطل است.

روایت عنبسه بن مصعب: