نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 221

خلاصۀ درس این جلسه:

در این درس ابتداء در طی بررسی جواز اختیار زن بعد از فوت او، کلام صاحب جواهر را نقل و سپس به بررسی کلمات او پرداخته و وجه صحیح در قول به جواز اختیار زن بعد از فوت را تقریر خواهیم نمود و در آخر مسئله حکم اختیار بعد از فوت مرد و زن ها را مطرح و بحث تفصیلی آن را به جلسه بعد واگذار می کنیم.

***

الف) بررسی جواز اختیار زن بعد از فوت او

اشاره

المسأله الثامنه: لو ماتت احداهن بعد اسلامهنّ قبل الاختیار لم یبطل اختیاره لها، فان اختارها ورث نصیبه منها، و کذا لو متن کلهنّ کان له الاختیار، فاذا اختار أربعا ورثهنّ.

محقق می فرماید: اگر یکی از زنان مرد وثنی که مسلمان شده بود و آنها هم در عده مسلمان شده بودند، بعد از مسلمان شدن و قبل از تحقق اختیار توسط زوج فوت کند، حق انتخاب و اختیار زوج باطل نمی شود، پس اگر آن را اختیار کند، از او ارث می برد، و همین طور است؛ اگر همه زنان او فوت کنند، می تواند چهار نفر از آنها را اختیار نموده و از آنان ارث ببرد.

1 - اشکال مقدر حکم به جواز اختیار

به تعبیر شهید ثانی، محقق حلی در اینجا با عبارتی کوتاه از یک اشکال مقدری جواب داده اند و آن اشکال این است که: فرض مسئله این است که زن در هنگام

فوت زوجیت نداشته است و بعد از اسلام آوردن او، جزء اخیر علت زوجیت او، اختیار مرد می باشد، و این علت قبل از فوت او تحقق نیافته است، و اگر بخواهد، بعد از فوت او اختیار نماید، دیگر موضوعی برای اختیار و تحقق زوجیت باقی نمانده است، مثل این می ماند که بعد از گفتن «بعت» توسط بایع و قبل از «قبلت» توسط مشتری، بایع از دنیا برود، در این صورت گفتن «قبلت» بعد از فوت بایع بی اثر است، و مثال دیگرش - که ایشان نزده است - این است که اگر زن «انکحت» بگوید و فوت کند، گفتن «قبلت» توسط مرد بعد از فوت او اثری ندارد.