نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 49

روایت بعدی هم می گوید اگر ازدواج کرد ازدواجش صحیح است و مانعی ندارد ولی از اینکه می فرماید «هو احق بها ما لم تتزوج» معلوم می شود که این عقد باقی است و محدود به زمان هم نیست، منتها زن اختیار دارد که با فسخ یا با ازدواج خودش آن عقد قبلی را باطل کند.

بررسی سند روایت:

در سند این روایت عبد الله بن الحسن واقع شده است که توثیقی ندارد، و ما اگر چه اکثار یک شخصیت جلیل القدر را علامت اعتماد می دانیم و عبد الله بن جعفر حمیری از اجلاّء مشایخ است ولی نسبت به این مورد یک مقدار تأمل داریم؛ چرا که هدف عبد الله بن جعفر انتخاب و آوردن احادیث با واسطه کم که آن را عالی السند می گویند بوده است، مثلا در اینجا با دو واسطه از امام موسی بن جعفر علیهما السلام روایت می کند، در حالی که عبد الله بن جعفر حمیری تا حدود 298 یا 299 زنده بوده است و حضرت موسی بن جعفر علیه السلام در 183 رحلت کرده است و چند سال قبل از آن هم زندان بوده اند، و مقتضای متعارف این است که این وسائط باید بیش از دو واسطه باشد، و لذا این گونه موارد که منظور قرب اسناد است دلیل بر اعتماد نمی شود. من از مرحوم شرف الدین اجازه روایت دارم. ایشان اجازه نامه ای داشت که یک قسمت هایی از آن را باز گذاشته بود که امضاء خودش و عنوان طرف باشد، در بخشی از آن که یک سنی به ایشان صحیح بخاری را اجازه داده است می گوید: از طریق معمرین و تقریبا از ده واسطه نقل می کند تا می رسد به بخاری که اینها باید حدود 120 ساله باشند و بعد می گوید: و من طریق الجنّ ما حدثنی شمهروش از مثلا بخاری، خوب این آوردن طریق جن برای قرب اسناد و به خاطر علوّ سند مرسوم بوده است و دلیل بر اینکه وسائط قابل اعتماد باشند نیست، پس بالاخره

وثاقت عبد الله بن حسن علوی از طریق قرب الاسناد به خاطر کثرت روایت حمیری از او در آن ثابت نمی شود، ولی چون کتاب علی بن جعفر به طریق معتبر رسیده است پس اصل کتاب او معتبر است گرچه در اینجا به دلیل قرب الاسناد و کم کردن واسطه طریق غیر معتبری ذکر شده باشد لذا چون عبد الله بن حسن علوی کتاب علی بن جعفر را که خود به طریق دیگر معتبر و قابل استناد است نقل نموده است، لذا قابل استناد خواهد بود و از این باب این روایت قابل استناد است.

این روایاتی بود که مربوط به این طرف است که دلالت می کنند که عقد باقی است و روایاتی هم در طرف مقابل هست که باید بررسی شوند.

«* و السلام *»

1382/10/9 سه شنبه درس شمارۀ (594) کتاب النکاح/سال ششم

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

خلاصۀ درس این جلسه: