نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 53

قبل ان یدخل بها زوجها فقال امیر المؤمنین علیه السلام لزوجها: اسلم، فابی زوجها ان یسلم، فقضی لها علیه نصف الصداق فقال لم یزدها الاسلام الا عزّاً(1).

معلوم است که حضرت عقد را منفسخ فرض کرده وگرنه دادن نصف صداق معنا ندارد. در سند هم سکونی از نوفلی نقل کرده است که اشکالی ندارد. جعفریات و دعائم هم روایت را آورده اند(2). ظاهراً جعفریات و دعائم یک کتاب باشند، چون عکس بخشی از ایضاح قاضی نعمان بخش صلاه آن پیش من هست، روایات منقول در دعائم و برخی کتب دیگر که مرسل هست، آنجا مسنداً نقل شده است. در بسیاری موارد عین روایات جعفریات در دعائم وجود دارد. در ایضاح تعبیر کرده:

«فی الکتب الجعفریه» و مدرک را هم نقل می کند، معلوم می شود که از جعفریات اخذ کرده است. اصولاً قاضی نعمان از کتب امامیه اقتباس می کرده است، زیرا اسماعیلیه منابع فقهی معتنابهی نداشته اند تا به آن استناد و اقتباس نمایند. همچنین قاضی نعمان از برخی کتاب ها که اکنون در دسترس نیست، مانند کتاب محمد بن صلت خواهرزاده ابن ابی عمیر، که ابن شهرآشوب در معالم العلماء از آن نقل کرده، احادیثی را نقل می کند. به هر حال می توان گفت که دعائم و جعفریات یک اثر است.

البته نقل سکونی غیر از اینهاست و به این اعتبار می توان روایت را متعدد حساب کرد.

روایت چهارم: جعفریات

روایت دیگری هم دارد که مضموناً بر بحث ما دلالت می کند: «الجعفریات باسناده عن علی علیه السلام قال فی امرأه مجوسیه اسلمت قبل زوجها فقال علی علیه السلام لزوجها اسلم قال لا، ففرق علی علیه السلام بینهما و قال له علی علیه السلام ان اسلمت قبل انقضاء عدتها و بعد انقضاء عدتها فانت خاطب من الخطاب بمهر جدید و نکاح جدید(3)».

1- (1) - وسائل الشیعه، طبع آل البیت، ج 20، ص 548.
2- (2) - رجوع شود: مستدرک الوسائل، طبع آل البیت، ج 14، ص 438.
3- (3) - رجوع شود به: مستدرک الوسائل، طبع آل البیت، ج 14، ص 438.

از این روایت استفاده می شود عقد باقی نیست. من گمان می کنم که در این روایت سقطی رخ داده باشد، چون کتاب جعفریات غیر از کتب اربعه است که در مورد آنها نسخه برداری دقیق و مقابله های متعدد صورت گرفته است، بلکه نسخه های نادری داشته که به دست افراد معدودی افتاده، لذا در جعفریات اشتباه زیاد وجود دارد، لذا تصور می رود بخشی از اثناء این روایت سقط شده است.