نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 74

سکونی که از آن هم استفاده می شود که نکاح از بین رفته چون حضرت امر می کند که مرد نصف مهر را بپردازد، حالا پرداخت نصف ممکن است حمل بر استصحاب شود یا وجه دیگری داشته باشد، به هر حال امام علیه السلام عقد را منفسخ فرض کرده است. این دو روایت مطلقات گذشته را (ابن مسلم و جمیل) تخصیص می زند.

نکته ای دیگر

شیخ مفید در مسائل صاغانیه که عبارتش را خواندیم می فرماید: با این که عقد باقی است اما وطی این زن(1) ممنوع است. شیخ طوسی هم مواقعه را ممنوع می داند. اما صدوق در مقنع می فرماید: هو املک ببضعها. معنای مالکیت بضع این است که وقاع ممنوع نیست. نظر صاحب جواهر هم همین است.

آیا این که شبانه نباید پیش زن برود کنایه از حرمت مواقعه است؟ به نظر ما روایت چنین ظهوری ندارد، بلکه در شب خصوصیاتی است که شارع نمی خواهد آنها بین این دو که سنخیتی با هم ندارند باشد مثل سکن بودن، التیام پیدا شدن، هنّ لباس لکم و... و الا اگر منظور حرمت مواقعه بود می توانست تعبیر کند، اجازه خلوت کردن ندارد. این که فرموده است یأتیها نهاراً هم با خلوت می سازد و هم عدم خلوت. در نتیجه مرد ممنوع از مباشرت نیست.

د) اشتباهی از شیخ طوسی

متن شرایع:

اذا اسلم زوج الکتابیه فهو علی نکاحه سواء کان قبل الدخول أو بعده

بسیاری از علماء به این مطلب تصریح کرده اند که فرقی بین قبل از دخول و بعد از دخول نیست. عده ای هم که تصریح ندارند اطلاق کلامشان اقتضای عدم فرق می کند زیرا در مسائل دیگری که با این مسئله عنوان کرده اند، بین دخول و عدم آن فرق گذاشته اند، ولی در این مسئله فرقی نگذاشته اند و این تقریباً صریح است در عدم فرق. بعضی طبق همین اطلاق ها ادعای نفی خلاف کرده اند، یعنی معقد