نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 17 صفحه 94

همان طور که اطلاق عبارت اقتضاء می کند، و سیاق این مسئله و مسئله بعد نیز مؤید آن است، در اینجا فرض اسلام زوج نشده، بلکه موضوع بحث به صورت کلی عبارت از مردی است که دارای زوجه ای نصرانی یا یهودی است و ازدواج آنان به حسب حکم شرع صحیح بوده است. اکنون این زن از دین خود به دینی مانند وثنیت که حکومت اسلام اجازه بقاء بر آن را نمی دهد (لا یقر علیه اهله) منتقل شده است. می فرماید: باید به اسلام یا دین خود بازگردد ولی شافعی در این باره دارای سه قول می باشد.

البته ذکر نام شافعی و نسبت سه قول به شخص او چندان صحیح به نظر نمی رسد. خصوصاً که مرحوم شیخ در انتهای همین مسئله در مقام ردّ این اقوال، از تعبیر ما ادعوه استفاده کرده است. لذا بر فرض هم که در این نسبت، اشتباهی رخ نداده باشد، احتمالاً نسبت سه قول به شافعی به اعتبار پیروی اتباع وی از نظریه او بوده و ضمیر جمع در «ما ادعوه» نیز به همین اعتبار به کار رفته است.

در هر حال، اقوال سه گانه عبارت است از:

1 - همان نظر مرحوم شیخ یعنی: زن ناگزیر از أحد الأمرین است: یا مسلمان شود، و یا به دین قبلی خود بازگردد.

2 - باید مسلمان شود.

3 - یا باید مسلمان شود، و یا به دینی بازگردد که ذاتاً و ابتداءً مجاز به بقاء بر آن است. یعنی: یکی از ادیان یهودیت، نصرانیت و مجوسیت.

در مورد حکم نکاح زن نیز می فرماید: اگر قبل از دخول باشد، نکاح آنان بلافاصله باطل می گردد، ولی چنانچه بعد از دخول باشد، پس از انقضاء عده باطل خواهد شد.

آنگاه مرحوم شیخ مستند نظر خود را اجماع ذکر کرده و می فرماید: آنچه که آنان (شافعی و پیروانش) ادعا کرده اند، بدون دلیل است.

3 - عبارت مرحوم شیخ در خلاف (مسئله 104):