راه سعادت : در اثبات نبوت و ادله حقانیت خاتم انبیاء صلی الله علیه و آله وسلم و دین اسلام و رد شبهات نصاری و معاندین صفحه 109

امّا ملاحده با استقلال و آزادی افراد مخالفند و همیشه دولتشان با ظلم و قهر و آزار توأم بوده، امروز بسیاری از ملاحده دم از آزادی می زنند و خود را طرفدار استقلال فردی می دانند ولیکن سخن در اوّلین مروّج حق است و در میان بشر که انبیا بودند و پس از ایشان اگر دیگری معتقد به آن گردد افتخار از آنها سلب نشود چنانکه کشیشان عیسوی امروز تابع کپرنیک اند و معتقد به حرکت زمین شده اند و آن وقت مخالف وی بودند.

بیان حجّت بر خدای تعالی است

(و لو أنّا أهلکناهم بعذاب من قبله لقالوا ربّنا لولا أرسلت إلینا رسولاً فنتّبع آیاتک من قبل أن نذلّ و نخزی)(طه: آیه 134.

یعنی: اگر ما آنان را پیش از این به عذابی هلاک می کردیم می گفتند: ای پروردگار چرا سوی ما پیغمبری نفرستادی تا پیروی آیات تو کنیم، پیش از اینکه خوار و رسوا شویم.

علمای کلام گویند: «خوبی و زشتی هر عمل ذاتی آن است نه جعلی» به این معنی که چون دروغ و قتل و امثال آن زشت بود، خداوند از آن نهی کرد نه آنکه چون نهی کرد زشت شد. و نظیر این را در طاعت گویند، امّا این نیکی و زشتی را گاه باشد که مردم به عقل خویش دریابند و گاه مخفی است که عقول آن را در نیابد چون بر مصالح هرچیز آگاه نیست. به هر حال خداوند عالم، به عمل زشت راضی نیست لذا پیغمبران را فرستاد تا آن زشتی ها را که عقل مردم به آن نمی رسد تعلیم آنها کنند و آنچه عقلشان بدان می رسد تسجیل کنند و اهمیّت آن را بیشتر سازند و اراده خدا را بگویند و عذاب الهی را متذکّر شوند، به هر حال لطف الهی مقتضی فرستادن پیغمبران است و اگر خداوند حجّتی نفرستد یا باید به اعمال زشت راضی گردد و آن قبیح است، یا بدون فرستادن پیغمبر و بیان حجّت بندگان را عذاب کند و آن ظلم است. به عبارت دیگر، این عقاید و مرامها و دین های مختلف که بشر به افکار و عقول خود یافته اند و بر سر آنها فتنه ها انگیخته همه بر حق