نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 19 صفحه 146

صاحب شرایع در ادامه می نویسد: «و لو اقتصر علی بعض یوم جاز بشرط أن یقرنه بغایه معلومه کالزوال و الغروب»

این مسئله را قلیلی از فقها عنوان کرده اند و شاید قبل از محقق کسی عنوان نکرده باشد. ظاهر عبارت ایشان این است که در اجل متعه حتی اگر مبدأ معلوم نبوده ولی انتهای آن معلوم باشد - مثل اینکه ندانند در چه وقتی قرار دارند و او را از زمان عقد تا غروب عقد کند - اشکالی ندارد.

ولی این قابل خدشه می باشد زیرا مبدأ و منتهی فرقی ندارد که اگر در اجل متعه منتهای عقد تعیین نشد غرر و عقد باطل، ولی اگر مبدأ معلوم نبود اشکالی نداشته باشد. با توجه به اینکه متعه به اجاره تشبیه شده و در اجاره اگر بگویند از اکنون تا غروب من اجیر تو باشم ولی ندانند آیا از آن وقت یک ساعت به غروب مانده یا ده ساعت، این اجاره باطل است.

پس برای رفع غرر و صدق معلوم بودن، همان طور که باید منتهی معلوم باشد مبدأ نیز لازم است معین باشد.

به نظر می رسد کسانی که این مسئله را مطرح کرده اند که تردید در مبدأ مضر نیست مقصودشان وقت اندک و چند دقیقه است وگرنه از تعبیری که در این زمینه در بعضی روایات آمده «ایام معلومه» استفاده می شود که مبدأ هم باید معلوم باشد.

مخفی نماند که استناد ما در این حکم به مثل همین تعابیر در روایات می باشد وگرنه، جریان قاعده غرر در غیر بیع و اجاره محل تأمل است.

«* و السلام *»

1383/9/10 سه شنبه درس شمارۀ (695) کتاب النکاح/سال هفتم

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ