نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 19 صفحه 154

گفته شده که عقد متعه، حکمی شرعی است، پس چون صحت عقد متعه به صورت منفصل از جانب شارع نرسیده باطل می باشد (البته دلیل بر توقیفیت را ذکر نکرده اند و ظاهرا همان احتیاط و استصحاب، دلیل آن می باشد).

صاحب مدارک در نهایه المرام به این دلیل تمسک نموده و می گوید: و هل یعتبر فی المده الاتصال ام یجوز جعلها منفصله عن العقد؟ قولان اظهرهما الاول لان الوظائف الشرعیه انما تثبت بالتوقیف و لم ینقل تجویز ذلک و انما المنقول ما تضمن اتصال المده بالعقد فیجب القول بنفی ما عداه الی ان یثبت دلیل الجواز.(1)

البته در جواب گفته می شود که همان ادله صحت انفصال به عنوان دلیل اجتهادی مثبت صحت چنین عقدی است.

4 - گفته شده عقدی صحیح است که اثرات خود را در پی داشته باشد،

پس اگر عقد به صورت منفصل صحیح باشد باید تمتع که اثر این عقد است در زمان تخلل (بعد از عقد و قبل از زمان تعیین شده) هم جایز باشد در حالی که در این عقد فقط برای همان زمان منفصل اثر عقد (تمتع) در نظر گرفته شده است، پس از عدم ترتب اثر بر این عقد، می توان بطلان آن را کشف نمود.

در جواب گفته شده است ترتب اثر مطلوب عقد صحیح بستگی به کیفیت و چگونگی انشاء دارد لذا اگر منشأ مطلق یا مقید به زمان متصل بود اثر مطلوب، از زمان انشاء و متصل به آن مترتب می شود ولی اگر منشأ چنین نبود بلکه به صورت

منفصل و متأخر لحاظ شد واضح است که اثر مطلوب در همان زمان مورد نظر (منفصل) ترتب پیدا خواهد کرد.

شاهد بر این مطلب هم این است که در وصیت، مالکیت موصی به بعد از موت موصی حاصل می شود. لذا عدم مالکیت موصی به در زمان حیات موصی نه تنها موجب بطلان وصیت نمی گردد بلکه قول به مالکیت موصی به در زمان حیات موصی موجب بطلان وصیت می گردد و دیگر وصیت معنا ندارد، پس چنانچه در مثل وصیت اثر مطلوب فعلی و متصل به عقد نمی باشد در متعه به صورت منفصل هم جواز تمتع که اثر مطلوب است در زمان مورد لحاظ واقع می شود و اشکالی در آن از این ناحیه نیست. همچنین ملاحظه حکم اجیر شدن برای حج، صحت چنین عقدی را روشن می سازد با اینکه اثر عقد اجاره، در زمان خاص خود که معمولا منفصل است (در زمان برگزاری حج) واقع می شود.

البته مرحوم صاحب جواهر در ادامه می فرماید: و لکن الانصاف مع ذلک و فی النفس من اصل جواز ذلک شیء و سپس وجوهی را نیز برای عدم جواز بیان می فرماید که در جلسه آینده به آن خواهیم پرداخت. ان شاء الله.