نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 19 صفحه 28

نکته دیگری که راجع به مباحث عقد متعه است این است که معمولا آقایان چنین می گویند که در عقد متعه نیاز به دو صیغه «ایجاب» و «قبول» است. به نظر ما - چنانچه در مباحث گذشته مفصلا مورد بحث قرار دادیم - اجرای عقد نکاح حتی در مورد عقد دائم نیز دلیلی بر لزوم دو انشاء به این صورت که یکی اصلی و «ایجاب» باشد و دیگری فرع آن و «قبول» باشد نداریم بلکه می توان عقد نکاح را به صورت دو انشاء اصلی صحیح دانست به این صورت که زن بگوید «من تو را به همسری خود انتخاب کردم» و مرد نیز عین همین جمله را بگوید و از هر دو رضایت باطنی آنها کشف شود، بلکه حتی در مواردی انشاء واحد کافی است مثل وکیل و ولی

1- (1) - معجم رجال الحدیث ذیل عنوان «علی بن حسان بن کثیر»
2- (2) - رجال النجاشی، الرقم 621.
3- (3) -

طرفین.

بله در عقد بیع چون یکی از طرفین بایع و طرف دیگر مشتری است و فرق بین آنها این است که بایع تملیک العین یا منفعت می کند و مشتری این تملیک او را می پذیرد پس در واقع، بایع اصل و مشتری فرع او است لذا در آنجا دو صیغه «ایجاب» و «قبول» معتبر است. اما در باب نکاح دلیلی بر اصل بودن یک طرف و فرع بدون دیگری نداریم.

ب) شرطیت مهر در عقد متعه

اشاره

عبارت شرایع: و اما المهر فهو شرط فی عقد المتعه خاصه و یبطل بفواته العقد

یکی از اموری که در عقد متعه جزء ارکان عقد محسوب می شود بدین معنا که بدون آن، عقد متعه باطل است «تعیین مهر» است. در هر عقدی ارکان آن عقد باید معین شوند مثلا در باب بیع عوض و معوض از ارکان بیع به شمار می روند و لذا می بایست که در عقد تعیین شوند اما مالکین از ارکان نیستند و لذا تعیین آنها لزومی ندارد. در عقد دائم نیز طرفین جزء ارکان اند ولی مهر از ارکان نیست. ولی در عقد متعه همان طوری که از خود استمتاع معلوم است، اساس عقد همسر بودن نیست بلکه انتخاب همسر مقدمه برای استمتاع است، لذا عقد متعه از جهتی شبیه اجاره است که باید مثمن معلوم شود تا اجرتی که در مقابل آن قرار می گیرد نیز تعیین شود.