نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 19 صفحه 72

پس نمی توانیم حکم خلاف قاعده را با چنین ادله ای به اثبات برسانیم، لذا نتیجه می گیریم که حکم به تنصیف نمی توانیم بکنیم و احتیاط در مسئله - هبه مدت از طرف زوج با عدم دخول - پرداخت تمام مهر است.

ج) آیا هبه بعضی از زمان باقیمانده مثل هبه تمام زمان باقیمانده است؟

اشاره

گاهی زوج تمام مدت باقیمانده - و لو بعضی از مدت کل اجل است - را می بخشد (مورد روایت و کلام فقهاء و حکم به تنصیف در صورت عدم دخول در چنین موردی است) و گاهی بعضی از مدت باقیمانده را می بخشد که در این صورت هم، گاهی بعض متصل از باقیمانده مدت را می بخشد و گاهی بعض منفصل از آن را، حال مورد بحث است که آیا بخشش بعضی از مدت باقیمانده - خواه متصل و خواه منفصل - حکم بخشش تمام الباقی (در تنصیف) را دارد یا اینکه حکمی جداگانه دارد؟

1 - نظرات فقهاء در مورد هبه بعض الباقی

قبل از محقق کرکی رحمه الله این مسئله مورد تعرض فقهاء نبوده است و از ظواهر کلمات فقهاء هم هویدا است که آنها در حکم به تنصیف، بخشش تمام الباقی را مورد نظر داشته اند، زیرا تعابیر آنها مثل وهب ایامها و وهب المده ظهور در تمام مدت باقیمانده دارد و همچنین از عدم تعرض فقهای سابق بر محقق کرکی رحمه الله به مسئله بخشش بعضی از مدت باقیمانده استفاده می شود که آنها در هبه بعض المده حکم به تنصیف نکرده بلکه طبق قاعده اولیه، نظر داشته اند که تمام مهر لزوم پرداخت پیدا می کند.

محقق کرکی هم که این مسئله را عنوان نموده است با تردید مطلب را ذکر می کند. ایشان می فرماید:

«و لو وهبها البعض خاصه و انقضت المده و لم یدخل ففی سقوط النصف هنا وجهان و تعبیر الاصحاب بالسقوط لا یتناول هذه الصوره نعم قد یقال: لفظ الروایه لا یأبی هذه الصوره

فانه یصدق انه خلاها قبل الدخول الا ان یدعی ان المراد ابانتها قبل الدخول و لا یکون ذلک الا بهبه المده(1)