نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 19 صفحه 88

این است که روایت حفص بن البختری را از کلینی گرفته تا دیگران همه در بحث متعه نقل کرده اند، ولی معلوم نیست از کجای روایت این را فهمیده اند و اینکه در روایت هست که بخشی از مهر را به زن داده این شاهدی بر متعه نیست چون در ازمنه سابقه متعارف بوده که در عقد دائم مهر را یا بخشی از آن را قبل از دخول می داده اند. به علاوه اگر روایت را مخصوص متعه ندانستیم آیا باید آن را مطلق و شامل دائم و متعه بدانیم یا به اجمال آن قائل بشویم. به نظر ما از متن روایت معلوم می شود که تقطیعی صورت گرفته و سؤال به طور کامل بیان نشده است. چون حضرت تعبیر کرده «بما استحل من فرجها» که معلوم می شود دخول مفروغ عنه بوده و در سؤال سائل درج بوده است، همان طور که احتمالا خصوصیاتی راجع به دوام یا انقطاع و علم و جهل هر دو یا تنها زن را شامل بوده است. پس اینکه گفتیم به حسب ظاهر بدوی عالم و جاهل را شامل می شود و ادله «لا مهر لبغیّ» و «اجر الزانیه سحت» را با این روایت تخصیص می زنیم، این طور نیست و نمی توان گفت این روایت حتما صورت علم را می گیرد. از این گذشته، محتمل است که «عُلِم» به صیغه مجهول باشد و در نتیجه اختصاص به جهل طرفین داشته باشد، بر خلاف روایت ابن اشیم که برای نفی این احتمال تعبیر می کند: «لها زوج مقیم معها»

اما روایت علی بن احمد بن اشیم که صاحب جواهر به عنوان معارض روایت اول ذکر کرده دارای دو اشکال است:

اولاً: این روایت ضعیف السند است و نمی تواند با روایت اول که صحیح السند است معارضه کند.

ثانیاً: صراحتی در معنای مختار صاحب جواهر ندارد بلکه بعضی معنای دیگر را استظهار کرده اند و مقتضای جمع بین ادله هم این است که سؤال و جواب راجع به ما بقی مهر است که مرد آن را به زن نداده است. «* و السلام *»

1383/7/15 چهارشنبه درس شمارۀ (685) کتاب النکاح/سال هفتم

اشاره

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ

خلاصۀ درس این جلسه:

در این جلسه این بحث مطرح می شود که اگر عقد فاسد شد، آیا مهر به زن پرداخت می شود یا خیر؟ و مسئله بعد اینکه اگر مرد عالم به فساد عقد بود و یا زن عالم به فساد عقد بود حکم مسئله چگونه است.

***