نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 20 صفحه 178

بررسی سند:

سماعه واقفی است، لکن شیخ در «عده الاصول» گفته است که:

اصحاب ما به روایات واقفه عمل کرده اند. و خصوصا اسم سماعه را برده است. و اما زرعه اگر چه تصریحی بر وثاقت او نشده است، لکن از آنجا که راوی کتاب سماعه منحصر به زرعه است، اعتبار او از این راه ثابت می شود. و اما عبد الله بن بکیر در روایت اول، اگر چه از فطحیه است، لکن از ثقات، بلکه از اصحاب اجماع و فقهاء فطحیه است و عمل به موثقات، خصوصا چنین موثقه ای از مسلمات بین متأخرین است، بنابراین؛ از نظر سند دو روایت مذکور هیچ خدشه ای ندارند.

بررسی دلالت:

و اما از نظر دلالت، جمع بین دو روایت مذکور این است که تفریق بین آنها قهری نیست، بلکه در اختیار زن است، و از اینکه در روایت سماعه می فرماید «صداقش را از او می گیرد» و ظهور آن در صداق مسمای اوست، مؤید این است که در فرض سؤال دخول هم شده است، البته اگر این مطلب معارضی نداشته باشد.

3 - صحیحه ابن مسکان

قال: بعثت بمسأله مع ابن اعین، قلت: سله عن خصی دلس نفسه

لامرأه و دخل بها، فوجدته خصیا، قال: یفرق بینهما و یوجع ظهره و یکون لها المهر لدخوله علیها.(1)