نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 20 صفحه 8

2 - زمان تعیین نشود و به جای آن مره و مرتین به عنوان اجل متعه ذکر شود.

3 - زمان به عنوان ظرف عمل تعیین شده باشد به صورتی که حد انقطاع، یا انقضاء زمان مقرر باشد یا انجام عمل(1).

فرض اول بدون تردید صحیح است و بحث خاصی ندارد.

ادامه بحث درباره قسم دوم:

از آنجا که در عقد متعه ذکر اجل ضروری است، از نظر روایات و قواعد اگر به جای آن مره و مرتین به کار رود باید عقد باطل باشد، ولی چند روایت وارد شده که ظاهراً آنها دلالت بر صحت می کند که باید به نحوی آنها را توجیه کرد:

روایت خلف بن حماد: صحیحه است و می گوید:

ارسلت الی ابی الحسن علیه السلام کم أدنی اجل المتعه هل یجوز ان یتمتع الرجل بشرط مره واحده؟ قال نعم(1).

ظاهراً مراد از اجل در این روایت، اجل متعه که رکن عقد است نمی باشد. زیرا ممکن است این یک بار مباشرت که زمان آن معین نشده، مثلا تا دو سال دیگر هم محقق نشود. و روشن است که نمی توان آن را حد اقل اجل متعه قرار داد. و همین قرینه است که مراد از اجل در روایت، اجل رکنی نیست. بلکه سؤال از اقل مباشرت است و حضرت هم می فرمایند که شرط یک بار هم کافی است. پس این روایت از موضوع بحث خارج است و مربوط به فرض اول (التزام فی التزام) می باشد.

موثقه زراره قال قلت له: هل یجوز ان یتمتع الرجل من المرأه ساعه او ساعتین فقال الساعه و الساعتان لا یوقف علی حدهما و لکن العرد و العردین و الیوم و الیومین و اللیله و اشباه ذلک(2).