نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 21 صفحه 121

8 - موثقه دیگر عبید بن زراره

عن ابی عبد الله علیه السلام فی المتوفی عنها زوجها و لم یدخل بها؟ «ان کان سمی لها مهرا فلها نصفه و هی ترثه و ان لم یکن سمی لها مهرا فلا مهر لها و هی ترثه»، قلت: و العده، قال: «کف عن هذا(1)».

9 - روایت دیگر عبید بن زراره

عن ابی عبد الله علیه السلام قال: فی الرجل یزوج ابنه یتیمه فی حجره و ابنه مدرک و الیتیمه غیر مدرکه؟ قال: «نکاحه جائز علی ابنه فان مات عزل میراثها منه حتی تدرک، فاذا أدرکت حلفت بالله ما دعاها الی أخذ المیراث الا رضاها بالنکاح، ثم یدفع الیها المیراث و نصف المهر...(2)».

نکته سندی: سند این روایت که «الحسن بن محبوب عن عبد العزیز العبدی عن عبید بن زراره» است طبق نظر مشهور معتبر است،(3) ولی ما آن را معتبر نمی دانیم.

نکات دلالتی: دو مطلب مهم از این روایت - علاوه بر تنصیف در مهر که محل بحث است - استفاده می شود که عبارتند از:

الف. همان مطلبی که در مکاسب مورد بحث است که آیا اگر عقد از یک طرف اصیل و از یک طرف فضولی بود، عقد برای طرف اصیل لازم می شود و نمی تواند آن را به هم بزند؟

امام در اینجا می فرماید «جائز علی ابنه» یعنی نسبت به او نفوذ و لزوم دارد.

ب. این روایت دلالت می کند بر اینکه اجازه در عقد فضولی در نکاح کاشف حقیقی است نه ناقل؛ چرا که با اجازه متأخر آن دختر که در زمان عقد مدرکه نبود، حکم شده است به ثبوت زوجیت بین آنها از زمان عقد و لذا حکم به ارث شده است.

10 - روایت معتبره عبید بن زراره و الفضل ابی العباس