نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 22 صفحه 117

مهر بپردازد بهتر است که مقداری از آن را قبل از دخول بدهد که کراهت و حزازتی هم نداشته باشد و در ذیل مطلب جدیدی را راجع به کیفیت اجراء پرداخت مهر می خواهد بگوید. همین جمع دربارۀ سایر روایات که این ذیل را ندارند، نیز می آید. احتمال اقوی همین احتمال دوّم است.

ب. فساد عقد به فساد شرط:

ممکن است گفته شود که با توجه به اینکه مفاد مسلّم آیه و روایات مذکور عدم جواز نکاح هبه ای برای غیر پیامبر صلی الله علیه و آله است، پس اگر در نکاحی عدم مهر به طور مطلق؛ حالا و مآلا، شرط بشود، چنین شرطی خلاف شرع و به عبارت روشن تر بر خلاف مقتضای شرعی عقد می شود و قطعاً محکوم به فساد است و با فساد شرط، عقد هم مشروط به آن بود محکوم به فساد خواهد شد.

بررسی کلی فساد عقد به فساد شرط

برای روشن شدن جواب از وجه یاد شده، باید مسأله فساد عقد به فساد شرط را به طور کلی بررسی نمائیم. و در این جهت قبل از بررسی دلالت روایات در مسأله، مقتضای قواعد را بیان می کنیم.

مقتضای قواعد:

(1) اگر شرطی بر خلاف متفاهم عرفی از عقدی باشد مثلاً شرط عدم ثمن در بیع یا اشتراط عدم اجرت در اجاره، اینچنین شروطی که مفادشان انتفاء ذات معامله است به طور قطع شرطشان موجب فساد عقد است؛ چرا که در خارج، آن معامله تحقق عرفی پیدا نمی کند تا اینکه عقلاً و شرعا محکوم به صحت باشد. البته به لحاظ اثبات این نحوۀ از شرط در صورتی است که چنین شرطی

متصل به قرارداد باشد که با متفاهم عرفی عقد متناقض و باعث بطلان و عدم تحقق عقد شود. چون کلام باید تمام شود تا قرارداد پایه ریزی شود.