نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 23 صفحه 118

این مسئله اعم از عین و دین است. در دین ابراء محقق می شود و در عین امکان هبه است. صورت مسئله این است که اگر زوجه نصف مهریه را به نحو مشاع به زوج هبه کرد و یا ابراء نمود و سپس زوج قبل از دخول او را طلاق داد، حکم چیست؟

نقل اقوال

اشاره

اقوال و احتمالات موجود در این مسئله، عبارتند از:

1 - مختار مرحوم محقق در شرایع

که صاحب جواهر و صاحب مسالک نیز همین قول را اختیار کرده اند و آن اینکه با طلاق نصف مهر ملک شوهر و نصف آن ملک زوجه است. منتها زوجه قبلاً نصف خود را دریافت کرده و به زوج بخشیده است و نصف باقی مانده هم به وسیله طلاق ملک شوهر شده است و بنابراین کل مهر ملک زوج می شود. مثلاً اگر زمینی مهر قرار داده شده، کل زمین ملک شوهر می شود و شوهر دیگر چیزی از زوجه طلب ندارد.

2 - مطلبی که به طور احتمال در قواعد و مسالک ذکر شده است

و آن اینکه زوج و زوجه در آن نصف که در دست زوجه موجود است، شراکت دارند یعنی نصف آن ملک زوجه و نصف دیگر آن ملک شوهر است. و اما نصف دیگر که موجود نیست، به طور مساوی از ملک زوجین رفته است منتها زوجه باید آن مقداری که از دست زوج رفته است را تدارک کند و قهراً تدارک آن با مثل یا قیمت است. یعنی

باید زوجه مثل یا قیمت نصف آن مقداری که قبلاً به زوج بخشیده را نیز به زوج بپردازد.

3 - احتمال دیگری در مسئله هست و آن اینکه زوجین در نصف موجود شرکت پیدا کنند. منتها دیگر زوجه وظیفه ندارد چیز دیگری به زوج بپردازد