نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 23 صفحه 131

اشاره

بحث مهمی که در مورد ملکیت مهر واقع شده است، این است که آیا تمامی مهر با عقد کردن ملک زوجه می شود یا اینکه نصف آن با عقد کردن و نیمی دیگر از آن با دخول به ملک او در می آید؟

اقوال در مسئله:

قول اول: حصول ملکیت با عقد است،

که این قول را محقق حلی به اشهر دو روایت و صاحب جواهر آن را به اشهر دو قول و بلکه مشهور از آنها به شهرت عظیمه نسبت داده اند و علامه حلی بر آن دعوای اجماع نموده است.

قول دوم: که حصول ملکیت بر نصف مهر با عقد و توقف ملکیت بر نصف دیگر آن بر دخول است، به مرحوم ابن جنید نسبت داده شده است.

صاحب جواهر رحمه الله: از آنجا که کلامی که در «مختلف الشیعه» از ابن جنید در این باره نقل شده است، صراحتی در مخالفت با مشهور ندارد؛ چرا که عبارتش چنین است که «یوجب نصف المهر العقد و یجب المهر بالدخول» و احتمال دارد که مقصود از وجوب مهر با دخول، معنای استقرار و ملزم شدن باشد نه معنای ثبوت و وجود، بنابراین، عبارت ابن جنید قابل حمل بر مختار مشهور است، و مسئله غیر محل

خلاف و بلکه اجماعی می شود.

اشکال بر ایشان: این است که، بله کلام ابن جنید صراحتی در مخالفت ندارد، لکن ظهور قوی کلام او در مخالفت با مشهور قابل انکار نیست؛ چون ظاهر «یوجب نصف المهر الدخول» این است که زوجه قبل از دخول حق مطالبه نصف مهر را ندارد و این مخالف با نظر مشهور است که مطالبه تمام مهر را برای زوجه، بعد از عقد جایز می دانند.

بله اگر اجماعی بودن مطلب و اتصالش به زمان معصوم ثابت شود، مخالفت ابن جنید ضربه ای به اجماع نمی زند؛ چون متفردات او بسیار است، لکن اثبات اجماعی بودن این حکم و اتصالش به زمان معصوم به تحقیق بیشتری نیاز دارد.