نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 23 صفحه 150

3) دلالت روایات:

عمده روایات مسئله است. برخی از روایات فقط بر این مطلب دلالت دارند که مراد از الذی بیده عقده النکاح زوج نیست و ولی زوجه است که ذیلاً به آنها اشاره می کنیم. اما روایات صحیح و معتبر بسیاری نیز وجود

دارد که علاوه بر این مطلب، اولیاء را نیز تعیین می کنند. آن روایات را در مقام دوم خواهیم آورد.

1 - صحیحه عبد الله بن سنان عن أبی عبد الله علیه السلام «قال اَلَّذِی بِیَدِهِ عُقْدَهُ النِّکاحِ هو ولیّ امرها»(1) در عیاشی نیز همین روایت وارد شده است و از آن استظهار می شود که مراد از الذی بیده عقده النکاح زوج نیست و ولیّ امر است.

2 - صحیحه رفاعه قال سألت أبا عبد الله علیه السلام عن الذی بیده عقده النکاح فقال الولی الذی یأخذ بعضاً و یترک بعضاً و لیس له أن یدع کله(2). از این روایت نیز استفاده می شود که مراد از من بیده عقده النکاح زوج نیست، چون زوج بدون مشکلی می تواند همه مهر را ببخشد.

3 - تفسیر عیاشی: عن عبد الله بن سنان عن ابی عبد الله علیه السلام قال الذی بیده عقده النکاح هو ولی امره(3) یعنی ولی امر نکاح است. چنانچه در حدائق هم هست به زوج ولی امر نکاح گفته نمی شود.

4 - تفسیر عیاشی: زراره و حمران و محمد بن مسلم عن أبی جعفر و أبی عبد الله علیهم السلام فی قوله الا ان یعفون او یعفو الذی بیده عقده النکاح قال هو الولی و الذین یعفون عن الصداق او یحطون عنه بعضه او کله(4). این دو تعبیر ممکن است به یک معنا باشند و بنا بر اختلاف تعبیر حضرت باشند و ممکن هم هست که یعفون به معنای عطاء باشد که می گویند احیاناً به کار می رود.

5 - عن رفاعه عن ابی عبد الله علیه السلام قال الذی بیده عقده النکاح هو الولی الذی انکح یأخذ بعضاً و یدع بعضاً و لیس له ان یدع کله(5) و عن رفاعه عن ابی عبد الله علیه السلام مثله الا انه