نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 23 صفحه 181

ابراء و مهری که کمیت آن دقیق و معلوم نیست

اشاره

«لو تزوجها علی مال مشار الیه غیر معلوم الوزن فتلف قبل قبضه فأبرأته منه صحّ و کذا لو تزوجها بمهر فاسد فاستبرئه منه او من بعضه صح و لو لم تعلم کمیته لانه اسقاط للحق و لم یقدح فیه الجهاله و لو أبرأته من مهر المثل قبل الدخول لم یصح لعدم الاستحقاق(1)».

زن می تواند مهر خود را ببخشد و شوهر را ابراء کند، منتها در 2 مورد به صورت خاص مسئله ابراء مورد بحث قرار گرفته است که آنها را بررسی می نماییم:

مورد اول: اگر مقدار مهر معلوم نباشد و با اشاره آن را مشخص کنند،

مثلاً بگویند همین قطعه طلایی که اینجاست مهر باشد و قبل از این که زن مهر را دریافت کند تلف شود، در این صورت آیا زن می تواند زوج را ابراء کند و بگوید آن که در اثر تلف به ذمه زوج آمده است و لو مقدار آن معین نیست من ابراء کردم یا خیر نمی تواند. به عبارت دیگر آیا ابراء شیء مجهول صحیح است یا خیر صحیح نیست و چیزی را می توان ابراء کرد که مقدار آن مشخص باشد.

مرحوم شیخ طوسی می فرمایند در این مسئله عامه دو نظر دارند. گروهی می گویند ابراء مجهول صحیح نیست و عده ای می گویند صحیح است و خود ایشان نظر دوم را انتخاب می کنند و می فرمایند «و هو الذی یقوی فی نفسی»(2).

مرحوم محقق هم در شرایع قائل به جواز می شوند و می فرمایند به طور کلی در باب اسقاط حق وقتی که می خواهد حقی از حقوق خود را ساقط کند لازم نیست به همه حدود آن آگاه باشد.(3)