نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 24 صفحه 125

زوجه بدون اذن زوج جایز نیست.

ظاهراً صحیحه علی بن جعفر که ایشان فرموده روایتی است که در کتابی که به نام کتاب علی بن جعفر چاپ شده است آمده. این کتاب، مجموعه ای از روایات است که به نام مسائل علی بن جعفر به مرحوم مجلسی رسیده است، ولی سند بسیار ناشناخته ای دارد. مرحوم شیخ حر عاملی هم که آنها را نقل می کند بر اساس اجازه ای است که مرحوم مجلسی به ایشان داده است. (این دو به هم در نقل حدیث، اجازه متقابل داده اند) این روایات غالباً با روایاتی که مرحوم کلینی به طریق عمرکی از عبدالله بن جعفر حمیری نقل می کند مطابقت می کند و فقط در تعدادی از موارد مطابق نیست که به نظر ما در این موارد غیر مطابق که این روایت مورد استدلال مرحوم آقای خویی هم از جمله آنهاست، دچار اشکال سندی است. پس این روایت برای استدلال دارای مناقشه و تأمل است، ولی برای تأیید خوب می باشد.

اضافه می نماییم که به غیر از روایت محمد بن مسلم و علی بن جعفر که مرحوم آقای خویی به آنها استدلال نمود، برای استدلال، روایت دیگری نیز هست که بلااشکال، صحیحه می باشد و چند روایت دیگر نیز وجود دارد که البته صحیحه نمی باشند. ولی با توجه به مجموعه آنها، اگر اطمینان پیدا نشود، برای تأکید مطلب، کاملاً مناسب و خوب است.

روایات مورد استدلال برای عدم جواز خروج زوجه از منزل بدون اذن زوج

الف) صحیحه محمد بن مسلم

متن روایت: (به طریق کلینی رحمه الله ) (1) عده من اصحابنا عن احمد بن محمد عن ابن محبوب عن مالک بن عطیه عن محمد بن مسلم عن ابی جعفر علیهما السلام قال: جائت امرأه الی

النبی صلی الله علیه و آله فقالت یا رسول الله ما حق الزوج علی المرأه فقال لها: ان تطیعه و لاتعصیه و لاتصدق من بیته الا باذنه و لاتصوم تطوعا الاباذنه و لاتمنعه نفسها و ان کانت علی ظهر قتب ولاتخرج من بیتها الا باذنه و ان خرجت من بیتها بغیر اذنه لعنتها ملائکه السماء و ملائکه الارض و ملائکه الغضب و ملائکه الرحمه حتی ترجع الی بیتها الحدیث (1).

این روایت و همچنین تعدادی دیگر از روایات که بعضی از آنها را نقل می کنیم، در شمار حقوق زوج، حقوقی را بر می شمرد که بعضی از آنها واجب و بعضی از آنها مستحب است. مثلاً در صدر همین روایت فرمودند که ان تطیعه و لاتعصیه و معلوم است که زوج اگر غیر از حقوق خودش، دستوری به زوجه بدهد، مسلماً واجب الاطاعه نیست و لذا اگر حقی در این روایات ذکر شد و استحباب یا وجوب آن ثابت نشده بود، نمی توان برای اثبات استحباب یا وجوب به این روایت ها تمسک کرد. البته در این روایت چنانچه ذکر شد نسبت به خروج زوجه از منزل بدون اذن زوج تعابیری را به کار برد که به خاطر وجود این تعابیر و ضمیمه های در روایت، اثبات می شود که این حق، از حقوق واجب است.

ب) روایت عبدالله بن سنان