- القول فی النشوز 1
- 1385/11/21 شنبه درس شمارۀ (969-964) کتاب النکاح/سال نهم 1
- خلاصه دروس: 1
- اشاره 1
- القول فی النشوز 2
- فصل اول: تعریف نشوز در لغت و اصطلاح 2
- حقیقی بودن استعمال نشوز در ترفع از اداء حق زوج 3
- اشکال اصطلاح مذکور نسبت به نشوز مرد: 3
- تقسیم نشوز به نشوز زن و نشوز مرد 4
- فصل دوم: نشوز زوجه 5
- بحث اول: موضوع احکام ثلاثه 6
- بررسی شواهد استعمال خوف به معنای علم: 9
- بررسی قول سوم (تفصیل بین ضرب و دو حکم وعظ و هجر) 10
- بحث دوم: تعلق احکام به نحو ترتیب یا تخییر یا جمع؟ 12
- بررسی ادله اعتبار ترتیب 12
- بحث سوم: مقصود از هجر و ضرب در آیه شریفه 15
- فصل سوم: نشوز زوج 17
- مقتضای قاعده نهی از منکر در مقام: 17
- حکم وعظ، هجر و ضرب مرد در قرآن: 17
- وضوح حکم در نشوز مرد: 18
- اشاره 18
- بحث اول: موضوع حکم به بعث چیست؟ 19
- بحث سوم: حَکَمیت است یا وکالت؟ 19
- اشاره 19
- بحث دوم: مخاطب حکم به بعث کیست؟ 19
- خلاصه دروس: 19
- بحث هفتم: نفوذ حکم حکمین با غیبت احد الزوجین: 20
- بحث پنجم: مولوی یا ارشادی بودن امر به بعث: 20
- بحث چهارم: تعیین حکم وظیفه کیست؟ 20
- بحث ششم: عدم اختصاص حَکَم بودن به اهل: 20
- بحث هشتم: شرایط نافذه و غیر نافذه در اصلاح حکمین: 20
- بحث نهم: حکم بذل مال برای طلاق خلعی: 21
- بحث دهم: بطلان طلاق خلع یا رجعی شدن طلاق؟ 21
- اشاره 21
- ذکر روایات شقاق 23
- بحث اول: موضوع حکم به بعث 25
- راه حل های اشکال مذکور 26
- جواب از اشکال جواهر 28
- بحث دوم: مخاطب حکم به بعث 30
- ب - ادله توجه خطاب به حکام 31
- ج - ادله توجه خطاب به زوجین 32
- بحث سوم: حکمیت یا وکالت 35
- بحث پنجم: مولویّت یا ارشادیّت امر به بعث 36
- بحث چهارم: تعیین حکم وظیفه کیست؟ 36
- بحث ششم: عدم اختصاص حَکَم بودن به اهل 37
- بحث هفتم: نفوذ حُکم حَکَمین با غیبت احد الزوجین 38
- بحث هشتم: شرایط نافذه و غیر نافذه در اصلاح حکمین 40
- بحث نهم: حکم بذل مال برای طلاق خلعی 45
- اشکال بر حکم به بطلان در بعضی از صور اکراه و راه حل آن: 49
- د - اشکال نقضی بر حکم به عدم جواز بذل و بطلان طلاق خلع، به آیه (و ان امرأه خافت من بعلها نشوزاً او اعراضاً...) و جواب آن: 51
- ذکر روایات مفسره آیه (نُشُوزاً أَوْ إِعْراضاً) 52
- بحث دهم: بطلان طلاق خلع یا رجعی شدن طلاق؟ 55
- ه - مصداق عرفی یا مصداق شرعی: 55
- شرط اول؛ دخول: 56
- احکام الاولاد / الحاق ولد 56
- اشاره 56
- اشاره 56
- شرط دوم؛ گذشت اقل مدت حمل: 61
- شرط سوم؛ کمتر بودن فاصله از اکثر حمل: 63
- عبارات علماء قائل به یک سال؛ 65
- روایات: 68
- جمع بین روایات؛ 75
- بحث درباره مدت حمل پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله 76
- امکان لعان در کمتر و بیشتر از زمان حمل 80
- بررسی روایات الولد للفراش 83
- اتفاق و اختلاف زوجین در مسئله الحاق 90
- ارزیابی و نظر نهایی 93
- تولد بچه بعد از طلاق 97
- وطی به شبهه 101
- اشاره 105
- سنن ولادت: 105
- 1 - وجوب ختان: 106
- بحث ختان: 106
1- (1) - جامع احادیث الشیعه 375:26، باب 6 از ابواب القسم و النشوز و الشقاق، حدیث 3
2- (2) - جامع احادیث الشیعه 375:26، باب 6 از ابواب القسم و النشوز و الشقاق، حدیث 4
3- (3) - جامع احادیث الشیعه 375:26، باب 6 از ابواب القسم و النشوز و الشقاق، حدیث 5
4- (4) - جامع احادیث الشیعه 375:26، باب 6 از ابواب القسم و النشوز و الشقاق، حدیث 6
5- (5) - جامع احادیث الشیعه 376:26، باب 6 از ابواب القسم و النشوز و الشقاق، حدیث 7
حمزه قال: سألت العبد الصالح علیه السلام عن قول الله عز و جل (وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَیْنِهِما فَابْعَثُوا حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها) فقال: «یشترط الحکمان ان شاءا فرّقا و ان شاءا جمعا، ففرّقا او جمعا جاز»(1).
9 - حمید بن زیاد عن ابن سماعه عن عبد الله بن جبله عن علی بن ابی حمزه عن ابی بصیر عن ابی عبد الله علیه السلام فی قول الله عز و جل (فَابْعَثُوا حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها) قال: «الحکمان یشترطان ان شاءا فرّقا و ان شاءا جمعا، فان جمعا فجائز و ان فرّقا فجائز»(2).
10 - محمد بن یحیی عن احمد بن محمد عن ابن محبوب عن ابی أیوب عن سماعه قال: سألت ابا عبد الله علیه السلام عن قول الله عز و جل (فَابْعَثُوا حَکَماً مِنْ أَهْلِهِ وَ حَکَماً مِنْ أَهْلِها) أ رأیت ان استأذن الحکمان فقالا للرجل و المرأه أ لیس قد جعلتها أمرکما الینا فی الاصلاح و التفریق فقال الرجل و المرأه: نعم فأشهدا بذلک شهودا علیهما، أ یجوز تفریقهما علیهما؟ قال: «نعم و لکن لا یکون الاعلی طهر من المرأه من غیر جماع من الزوج» قیل له: أ رأیت ان قال احد الحکمین قد فرّقت بینهما و قال الآخر لم افرّق بینهما، فقال: «لا یکون تفریق حتی یجتمعا جمیعا علی التفریق فاذا اجتمعا علی التفریق جاز تفریقهما»(3).
بحث اول: موضوع حکم به بعث
بر اساس ظاهر ابتدایی آیه که (وَ إِنْ خِفْتُمْ شِقاقَ بَیْنِهِما) است موضوع عبارت از خوف از تحقق شقاق در بین زوجین است، لکن این ظهور مواجه با اشکالی است که پس از ذکر آن، به ذکر راه حل ها و معانی مقصود از خوف شقاق می پردازیم.