نکاح : تقریرات درس آیت الله شبیری زنجانی جلد 25 صفحه 68

3- (3) - ایضاح الفوائد، ج 3، ص 259

اینکه شهید ثانی گفته جماعتی چنین گفته اند، گویا به استناد این تعبیرات آقایان است.

روایاتی که برای نُه ماه تمسک کرده اند، یکی همان روایت أبی حمزه است که ما آن را صحیح می دانیم، (روایت شماره یک که بحث خواهد شد).

روایات:

1. محمد بن یحیی عن احمد بن محمد عن الحسین بن سعید عن محمد بن الفضیل عن أبی حمزه قال سألت أبا جعفر علیه السلام عن الخلق قال:... فإذا وقعت النطفه... ثم توضع فی بطنها فتردد تسعه ایام فی کل عرق و مفصل و منها للرحم ثلاثه اقفال؛ قفل فی اعلاها مما یلی السره من الجانب الایمن و القفل الآخر وسطها و القفل الآخر اسفل من الرحم فیوضع بعد تسعه ایام فی القفل الاعلی فیمکث فیه ثلاثه اشهر فعند ذلک یصیب المرأه خبث النفس و التهوع ثم ینزل الی القفل الاوسط فیمکث فیه ثلاثه اشهر و... ثم ینزل الی القفل الاسفل فیمکث فیه ثلاثه اشهر فذلک تسعه اشهر ثم تطلق المرأه...(1).

و ریاض نقل کرده و به تبع ریاض هم جواهر نقل کرده است، منتها یک اشکالی در آن روایت به نظر مرحوم صاحب جواهر آمده است که جواهر یا مرحوم صاحب ریاض به گونه ای توجیه می کنند که توجیه بسیار مستبعدی است.

بحث سندی: این روایت به نظر ما صحیحه است هر چند جواهر و ریاض از آن به خبر تعبیر کرده اند. مراد از محمد بن یحیی، محمد بن یحیی عطار است و ثقه است، مراد از احمد بن محمد وقتی که در روایت ها مطلق ذکر بشود، احمد بن محمد بن عیسی است، حسین بن سعید اهوازی هم ثقه است، ابو حمزه هم ابو حمزه ثمالی است، باقی می ماند محمد بن فضیل(2) که توضیحی اجمال ذکر

1- (1) - کافی، ج 6، ص 15، باب بدء خلق الانسان، ح 5
2- (2) - توضیح استاد مدظله: در بعضی از مباحثات درباره محمد بن فضیل مفصل بحث کرده ایم، در جامع الروات بحث مفصلی راجع به محمد بن فضیل دارد و به نظر من تحقیقی ترین موردی است که جامع الروات بحث کرده است، جامع الروات بحث تحقیقی کم دارد، و این بحثش هم هر چند تمام نیست و محل اشکال است ولی بالاخره بعضی از دقایقی را متوجه شده و بعضی جاها فهم کلام خود جامع الروات کار مشکلی است که از کجا آن را استفاده کرده. به هر حال قبلاً دو روز بحث کردیم و گفتیم که از کجا استفاده کرده است

می کنیم. راوی با عنوان محمد بن فضیل متعدد است، یکی محمد بن فضیل بن کثیر ازدی الصیرفی الکوفی است که توصیف به صفت ازرق هم شده و الکوفی الازرق ذکر شده است و این را مرحوم شیخ یک جا دارد که یرمی بالغلو، در یک جا دارد که ضعیف در رجال، ولی در فهرست به عنوان محمد بن فضیل الازرق صاحب کتاب نقل کرده است، بحثی راجع به مذهب او نکرده و رد شده است و گفته علی بن الحکم کتابش را روایت می کند.