احکام مقدمات نماز صفحه 115

»کسی که لباس او در آب غرق شده است، شایسته نیست نماز بخواند تا موقعی که‌به پایان وقت نماز نزدیک شود. او باید در صدد تهیّه لباس باشد و اگر نیافت، برهنه‌ودر حال نشسته نماز بخواند و )برای رکوع و سجود( اشاره کند، و برای سجده،پایین‌تر از رکوع، سر خود را خم کند و اگر آنان، جماعتی باشند، دور از هم بنشینندوفرادی نماز بخوانند.«

6 - امام صادق‌علیه السلام پیرامون اضطرار فرمود:

»لیس شی‌ء ممّا حرّم اللَّه إلّا وقد أحلّه لمن اضطرّ إلیه«(258).

»هیچ چیزی نیست از آنچه خداوند حرام کرده، مگر اینکه آن را برای شخص‌مضطرّ، حلال نموده است.«

تفصیل احکام

1 - اگر لباس انسان، در ابریشم، یا پوستین و پوست حیوان حرام‌گوشت یا بافته شده از پشم، موی، کُرک و پر آن، یا در جامه نجس، منحصرشود و لباس دیگری نداشته باشد، اقوا این است که نماز با آن جایز است،واحتیاط مستحبّ آن است که در حالت برهنه هم نماز را اعاده کند.

2 - امّا اگر لباس او در پوست یا پوستین حیوان مردار یا بافته شده ازپشم، موی، کُرک و پرِ آن، یا در جامه طلاباف یا غصب شده، منحصر شودو لباس دیگری نداشته باشد، چنانچه بخاطر سرما یا بیماری و غیره،مجبور به پوشیدن آن باشد، نماز با آن اشکال ندارد، امّا اگر مجبور نباشد،باید آن را از بدن بیرون کند و اگر هیچ ساتر دیگری مانند برگهای درخت‌وگیاه و گِل وجود نداشته باشد، برهنه نماز بخواند با کیفیّتی که بعداً اشاره‌خواهیم کرد.

3 - کسی که هیچ چیزی را که با آن عورتش را بپوشاند نیابد حتّی برگ‌درخت و گیاه و گِل یا گودال و آب کدری که در آن بایستد، واجب است‌برهنه نماز بخواند.

4 - کسی که وظیفه او برهنه نماز خواندن است، در صورتیکه نامحرم اورا می‌بیند، اقوا این است که ایستاده بخواند و اشاره با سر به رکوع و سجودکفایت می‌کند و باید در اشاره به سجده سر را پائین‌تر از اشاره به رکوع قراردهد، و احتیاط مستحبّ اقتضا می‌کند که علاوه بر آن، بصورت عادی و بارکوع و سجده هم نماز بخواند و با دستش، عورتش را بپوشاند،وهمچنین در حال نشسته و با اشاره هم نماز بگزارد، یعنی هر نماز واجب‌را سه بار بخواند که بار اوّل واجب و دو بار دیگر از باب احتیاط مستحبّ‌است.

امّا اگر در وضعیّتی باشد که نامحرم او را می‌بیند پس نشسته نمازبخواند و برای رکوع و سجده خم شود به مقداری که عورت او نمایان‌نشود و اگر خم شدن هم امکان نداشته باشد، با سر اشاره کند.