احکام مقدمات نماز صفحه 126

ج - نماز در محلّی جلوتر از قبر معصوم‌علیه السلام یا برابر با آن مگر اینکه‌حایلی وجود داشته باشد، به شرط این که عرف، وجود حایل را عامل برطرف کننده بی‌احترامی و بی‌ادبی نسبت به مقام معصوم، بداند.

د - نماز در اماکنی که زندگی انسان را در معرض خطر قرار می‌دهدمانند اماکنی در جبهه‌های جنگ که در هر لحظه در معرض بمباران‌می‌باشد، یا اماکنی که در معرض هجوم حیوانات درنده است، یاساختمانهایی که در حال فروریختن و سقوط می‌باشد. عدم صحّت نمازدر اماکن یاد شده، مطابق با احتیاط مستحبّ است.

ه - نماز در مکانی که متحرّک است و استقرار ندارد، مانند وسیله نقلیّه‌متحرّک در غیر حالت اضطرار، یا جایگاهی که لرزان است به گونه‌ای که‌باعث سلب طمأنینه و آرامش واجب، از نمازگزار می‌شود.

و - نماز در جایی که نمازگزار نمی‌تواند نمازش را بطور صحیح بجاآورد، مانند نماز در میان ازدحام شدید جمعیّت که ممکن است نماز انسان‌را با بطلان، مواجه سازد، یا نماز در محلّ وزش تندباد یا ریزش شدیدباران که ممکن است از به اتمام رساندن نماز مانع شود. احتیاط مستحبّ‌این است که در چنین اماکنی، نماز شروع نشود و همچنین در هر جایی که‌نمازگزار اطمینان نداشته باشد که می‌تواند نماز را در آنجا به اتمام رساند.

ز - نماز در مکانی که با بجا آوردن آن بطور صحیح و کامل منافات داشته‌باشد مثل اینکه سقف مکان خیلی پایین باشد که از راست ایستادن‌نمازگزار بطور کامل مانع شود، یا اینکه آن مکان خیلی تنگ باشد در حدّی‌که از ادای رکوع و سجود بطور صحیح، مانع شود.

4 - گفته‌اند: واجب است در حال نماز، زن، عقب‌تر از مرد بایستدونباید مکان هر دو، برابر هم یا اینکه زن جلوتر از مرد باشد، ولی اقوا این‌است که این حالت کراهت دارد مگر اینکه، هیچگونه فاصله‌ای بین زن‌ومرد نباشد که دراین صورت بنابر احتیاط واجب، نماز باید اعاده شود.

امّا اگر بین زن و مرد، حایلی وجود داشته باشد، یا مسافتی که کمتر از ده‌ذراع نباشد )در حدود 450 تا 500 سانتی‌متر( بین آنان فاصله باشد،کراهت یا حرمت -بنابر قول به حرمت- مرتفع می‌گردد.

همچنین در حالات اضطرار و تنگی وقت نیز، کراهت مرتفع می‌شودولی در عین حال نباید زن ومرد در هنگام نماز، پهلو به پهلو و چسپیده بهم‌بایستند بلکه احتیاط واجب این است که فاصله اندکی هر چند به اندازه‌یک ذراع یا یک وجب بین آنان باقی بماند مگر در مکّه مکرّمه.

5 - اقوا این است که نماز -واجب یا مستحبّ- در بام کعبه و در داخل‌کعبه جایز است و به هر طرف از چهار طرف که رو کند، نماز او صحیح‌است.

شرط اباحه‌