احکام مقدمات نماز صفحه 78

7 - برای مسافر لازم است که جهت قبله را پیدا کند و جایز نیست‌نمازهای واجب را سواره بخواند مگر در صورتیکه بتواند بدون اختلال‌در قبله، نماز را بجا آورد مانند کشتی و قطار و هواپیما. امّا حرکتهای جزئی‌که در این هنگام ایجاد می‌شود، اشکالی ندارد ولی اگر حرکت به گونه‌ای‌باشد که باعث سلب استقرار شود مانند قایق در دریای طوفانی یا هواپیمادر هنگام پرواز کردن یا فرود آمدن و مانند آن، پس احوط این است که درصورت امکان، نماز را به تأخیر اندازد تا در یک محلّ دیگر و با استقراروآرامش بجا آورد. و بر او لازم است در هنگامیکه در داخل وسیله نقلیّه‌نماز می‌خواند، مواظب قبله باشد و با انحراف وسیله نقلیّه از قبله، او خودرا به سمت قبله منحرف کند، و اگر نمی‌تواند بطور دقیق، به موازات قبله‌قرار بگیرد و می‌ترسد نمازش قضا شود، لازم است به هر مقدار که امکان‌دارد حتّی با تکبیرة الاحرام، روبه قبله کند و اگر این هم امکان نداشته‌باشد، نمازش بدون قبله کافی است. همچنین است حکم کسی که مجبوراست در حال راه رفتن نماز بخواند.

8 - جایز است برای شخص در حالت سواره یا راه رفتن، نمازهای نافله‌را در سفر و حضر، روبه غیر قبله بخواند امّا در حالت استقرار، جایزنیست و باید روبه قبله نماز بخواند. و اگر بعضی از نوافل با نذر، واجب‌شود، حکم آن، حکم سایر نوافل است.

9 - حکم سایر نمازهای واجب مانند نماز آیات و نماز میّت، حکم‌نمازهای واجب یومیّه است.

احکام استقبال یا روبه قبله کردن‌

حدیث شریف

1 - زراره می‌گوید: از امام باقرعلیه السلام درباره واجبات نماز پرسیدم. امام‌فرمود:

»الوقت والطهور والقبلة والتوجّه والرکوع والسجود والدعاء«.

»وقت، طهارت، قبله، توجّه، رکوع، سجود و دعاء.«

قلت: ما سوی ذلک؟ قال: »سنّة فی فریضة«(187).

گفتم: ما سوای اینها؟ فرمود: »سنّت است در فریضه.«