- بخش اوّل: سیمای نماز جمعه 4
- اشاره 4
- جمعه در لغت 5
- اشاره 5
- فصل اوّل: نماز جمعه در تاریخ اسلام 5
- وجه نامگذاری جمعه در روایات 6
- زمان وجوب نماز جمعه 7
- نخستین اقامه کننده ی جمعه در اسلام 8
- اولین نماز جمعه ای که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم اقامه کردند 9
- اقامه ی نماز جمعه از سوی معصومان علیهم السلام 10
- اقامه ی نماز جمعه از سوی خلفا 12
- اشاره 14
- موضع امامان در باره ی اقامه نماز جمعه توسط خلفا 14
- 1 _ خودداری ائمه علیهم السلام از اقامه ی نماز جمعه به جهت تقیه 15
- 2 _ ترک نمازهای جمعه ی خلفا توسط اصحاب ائمه علیهم السلام 16
- 3 _ اجازه ی ائمه علیهم السلام به اصحاب خود در اقامه نماز جمعه توسط خودشان 17
- اشاره 18
- فصل دوم: نماز جمعه در قاموس قرآن و عترت 18
- نماز جمعه در قرآن مجید 18
- 1 _ نماز جمعه و حج 24
- 2 _ نماز جمعه و تضمین بهشت 24
- 3 _ نماز جمعه و حرمت آتش 24
- نماز جمعه در کلام معصومان علیهم السلام 24
- 4 _ امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف برپا کننده ی نماز جمعه 25
- 5 _ نماز جمعه در سفر معراج 25
- 7 _ نتیجه ی ترک پیاپی نماز جمعه 25
- 6 _ ثبت نام نمازگزاران جمعه در دفتر فرشتگان 25
- 8 _ کارکرد شیاطین در روز جمعه 26
- 10 _ ارزش رهسپاران به سوی نماز جمعه 26
- 11 _ کارگران و نماز جمعه 26
- 9 _ تشویق برای جمعه 26
- 12 _ زندانیان و نماز جمعه 27
- 15 _ عظمت نماز جمعه 27
- 14 _ آمادگی برای نماز جمعه 27
- 13 _ عدل و تقوا از شرایط امام جمعه 27
- فصل سوم: نماز جمعه در فقه شیعه 28
- نماز جمعه در زمان غیبت 28
- اشاره 28
- فتاوای مذاهب چهارگانه ی اهل سنت در وجوب نماز جمعه 30
- اشاره 31
- شرط اول: وقت 31
- شرایط نماز جمعه 31
- شرط دوم: جماعت 32
- شرط سوم: تعداد شرکت کنندگان 33
- اشاره 34
- شرط چهارم: خطبه 34
- مسأله 2: قیام خطیب در دو خطبه 35
- مسأله 3: نشستن خطیب بین دو خطبه 35
- مسأله 1: ارکان و اجزای خطبه ها 35
- مسأله 4: اعتماد خطیب بر قوس یا شمشیر در خطبه 36
- شرایط نمازگزاران 36
- شرط پنجم: مقارن نبودن با نماز جمعه ی دیگر 36
- وظایف نمازگزاران 37
- شرایط امام جمعه 38
- آداب نماز جمعه 39
- 1 _ آثار سیاسی نماز جمعه 41
- 11 _ نماز جمعه نشان گر قدرت اسلام است 41
- فصل چهارم: آثار برپایی نماز جمعه 41
- اشاره 41
- 13 _ یکپارچگی نیروهای اسلام 42
- 12 _ پیوند دهنده جناح ها: 42
- 2 _ آثار معنوی نماز جمعه 43
- 21 _ نماز جمعه، معامله ای پرسود 43
- 14 _ مرکزیت بسیج مردم 43
- 22 _ نماز جمعه اوج خشوع و بندگی 43
- 23 _ نماز جمعه، درمان بیماری های روانی 44
- 31 _ ایجاد اتحاد و همدلی 45
- 3 _ آثار اجتماعی نماز جمعه 45
- 32 _ محلی برای حل مشکلات 46
- 33 _ آموزش مستقیم و عمومی 46
- 11 _ داشتن اطلاعات کافی 47
- فصل پنجم: راه های تقویت نماز جمعه 47
- اشاره 47
- اشاره 47
- 1 _ نقش آفرینی خطیب جمعه 47
- 12 _ به روز بودن خطبه ها 48
- 13 _ ایجاد ارتباط مستحکم با مردم 48
- 15 _ ساده زیستی 49
- 14 _ وارد نشدن در صف بندی جناح ها 49
- 16 _ به کارگیری فنون خطابه 49
- 3 _ حضور کارگزاران نظام در صفوف نمازگزاران 50
- 2 _ استفاده از فضا و امکانات مناسب 50
- 4 _ تبلیغات صحیح 51
- 5 _ نظرخواهی از مردم 51
- 1 _ دوره ی صفویه 52
- 6 _ داشتن تشکیلات اداری منسجم 52
- فصل ششم: نماز جمعه در تاریخ ایران 52
- اشاره 52
- 2 _ دوره ی قاجار 53
- 3 _ دوره ی پهلوی 54
- 4 _ دوره ی انقلاب اسلامی 54
- 1 _ قاره ی آمریکا 56
- 12 _ برزیل 56
- اشاره 56
- 11 _ آرژانتین 56
- فصل هفتم: نماز جمعه در جهان امروز 56
- 21 _ ایرلند _ دوبلین: 57
- 2 _ قاره اروپا 57
- 22 _ هلسینکی _ نروژ: 57
- 23 _ بلژیک _ بروکسل 58
- 24 _ سوئد 58
- 25 _ ایتالیا _ میلان 59
- 26 _ آلمان _ مونیخ 59
- 31 _ کنگو _ برازاویل 60
- 32 _ الجزایر 60
- 3 _ قاره افریقا 60
- 34 _ کنیا 61
- 33 _ سودان 61
- 4 _ قاره آسیا 62
- 41 _ ژاپن _ توکیو 62
- 42 _ پیشاور پاکستان 62
- 43 _ سریلانکا 63
- 44 _ حیدرآباد هندوستان 64
- 46 _ فیلیپین _ مانیل 64
- 45 _ قطر 64
- 47 _ عمان 65
- نتیجه گیری و پیشنهاد: 66
- 2 _ نماز جمعه؛ عنایت حق تعالی به جمهوری اسلامی 67
- 1 _ امامان جمعه و تقویت نظام 67
- فصل هشتم: نماز جمعه در کلام بزرگان نظام 67
- الف: امام راحل رحمه الله 67
- 3 _ سیاسی بودن نماز جمعه 67
- اشاره 67
- 6 _ ائمه جمعه و تهذیب نفس 68
- 4 _ ترویج سنّت سیاسی _ الهی 68
- 5 _ ائمه جمعه و ارتباط با مردم 68
- ج: مرحوم آیت اللّه طالقانی 69
- 1 _ نماز جمعه؛ وصف توحید 69
- ب: مقام معظم رهبری 69
- 2 _ نماز جمعه؛ عامل آگاهی به مردم 70
- د: حجه الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی 70
- نماز جمعه، محور وحدت 70
- و: حجه الاسلام و المسلمین کروبی رییس مجلس 71
- ه: حجه الاسلام و المسلمین خاتمی رییس جمهور 71
- نماز جمعه و معرفی متفکرین برجسته 71
- بخش دوم: برگزیده ی ادب فارسی 72
- اشاره 72
- * متون ادبی 73
- حضور سبز 73
- میعاد دین و سیاست 74
- آوای وحدت 76
- * اشعار 77
- نماز جمعه؛ بیدارگر مرغ جان 77
- بانگ نماز جمعه 78
- نماز جمعه؛ کانون نور 79
- نماز جمعه؛ درمان گر دل و جان 80
- در پای خطبه ی آیت اللّه خامنه ای 82
- اشاره 85
- بخش سوم: همراه با برنامه سازان 85
- توصیه های کلی 86
- پیشنهادهای برنامه ای 87
- پرسش های مسابقه ای 88
- پرسش های مصاحبه ای 89
- پرسش های کارشناسی 90
- معرفی کارشناسان 90
- واپسین کلام 91
- منابع 93
ص:13
اقامت گزیند و عرض کردند ما افراد کوشا و با استقامت و مدافعی برای شما هستیم، ولی آن حضرت نپذیرفت، قبیله ی (اوس و خزرج) از مهاجرت رسول خدا صلی الله علیه و آله وسلم آگاه شدند لباس و سلاح رزم بر تن کردند و به استقبال او شتافتند و او را به مدینه آوردند.
عموم تاریخ نویسان نوشته اند، رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم روز جمعه وارد مدینه شد و نماز جمعه را با اصحاب بجا آورد. خطبه ی بلیغی خواند که در اعماق قلوب و جان آنان اثر بدیعی گذارد؛ زیرا آنان تا آن روز با چنین کلمات گران بهایی آشنا نبودند. متن خطبه را ابن هشام در سیره و مرحوم مجلسی در بحار نقل کرده اند.(1)
اقامه ی نماز جمعه از سوی معصومان علیهم السلام
اقامه ی نماز جمعه از سوی معصومان علیهم السلام
آن چنان که از تاریخ و سنت بر می آید، حضرت رسول صلی الله علیه و آله وسلم و نیز خلف صالح ایشان حضرت امیر علیه السلام در طول دوران زمامداری خویش، اهتمام خاصی به برپایی نماز جمعه داشتند چنان که برخی از خطبه های نهج البلاغه از جمله خطب نمازهای جمعه ی حضرت علی علیه السلام به شمار می رود.
همچنین خطبه های جمعه ی آن حضرت فی الجمله در جوامع روایی؛ نظیر مجمع الاحادیث بیان شده است. اما بعد از حضرت امیر علیه السلام اقامه ی نماز جمعه از سوی سایر ائمه علیهم السلام در تاریخ دیده نمی شود. بلکه از برخی روایات استفاده می گردد که اصحاب ایشان هم موفق به برپایی نماز جمعه نبودند؛ چنان که در روایت عبدالملک بن اعین هست که حضرت باقر علیه السلام به او فرمود:
1- بحارالانوار، ج 19، ص 108.