- بخش اوّل: سیمای نماز جمعه 4
- اشاره 4
- فصل اوّل: نماز جمعه در تاریخ اسلام 5
- اشاره 5
- جمعه در لغت 5
- وجه نامگذاری جمعه در روایات 6
- زمان وجوب نماز جمعه 7
- نخستین اقامه کننده ی جمعه در اسلام 8
- اولین نماز جمعه ای که پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم اقامه کردند 9
- اقامه ی نماز جمعه از سوی معصومان علیهم السلام 10
- اقامه ی نماز جمعه از سوی خلفا 12
- اشاره 14
- موضع امامان در باره ی اقامه نماز جمعه توسط خلفا 14
- 1 _ خودداری ائمه علیهم السلام از اقامه ی نماز جمعه به جهت تقیه 15
- 2 _ ترک نمازهای جمعه ی خلفا توسط اصحاب ائمه علیهم السلام 16
- 3 _ اجازه ی ائمه علیهم السلام به اصحاب خود در اقامه نماز جمعه توسط خودشان 17
- فصل دوم: نماز جمعه در قاموس قرآن و عترت 18
- اشاره 18
- نماز جمعه در قرآن مجید 18
- 2 _ نماز جمعه و تضمین بهشت 24
- 1 _ نماز جمعه و حج 24
- 3 _ نماز جمعه و حرمت آتش 24
- نماز جمعه در کلام معصومان علیهم السلام 24
- 4 _ امام مهدی عج الله تعالی فرجه الشریف برپا کننده ی نماز جمعه 25
- 6 _ ثبت نام نمازگزاران جمعه در دفتر فرشتگان 25
- 7 _ نتیجه ی ترک پیاپی نماز جمعه 25
- 5 _ نماز جمعه در سفر معراج 25
- 11 _ کارگران و نماز جمعه 26
- 8 _ کارکرد شیاطین در روز جمعه 26
- 10 _ ارزش رهسپاران به سوی نماز جمعه 26
- 9 _ تشویق برای جمعه 26
- 15 _ عظمت نماز جمعه 27
- 12 _ زندانیان و نماز جمعه 27
- 14 _ آمادگی برای نماز جمعه 27
- 13 _ عدل و تقوا از شرایط امام جمعه 27
- فصل سوم: نماز جمعه در فقه شیعه 28
- اشاره 28
- نماز جمعه در زمان غیبت 28
- فتاوای مذاهب چهارگانه ی اهل سنت در وجوب نماز جمعه 30
- شرط اول: وقت 31
- اشاره 31
- شرایط نماز جمعه 31
- شرط دوم: جماعت 32
- شرط سوم: تعداد شرکت کنندگان 33
- اشاره 34
- شرط چهارم: خطبه 34
- مسأله 3: نشستن خطیب بین دو خطبه 35
- مسأله 1: ارکان و اجزای خطبه ها 35
- مسأله 2: قیام خطیب در دو خطبه 35
- شرایط نمازگزاران 36
- شرط پنجم: مقارن نبودن با نماز جمعه ی دیگر 36
- مسأله 4: اعتماد خطیب بر قوس یا شمشیر در خطبه 36
- وظایف نمازگزاران 37
- شرایط امام جمعه 38
- آداب نماز جمعه 39
- فصل چهارم: آثار برپایی نماز جمعه 41
- 11 _ نماز جمعه نشان گر قدرت اسلام است 41
- اشاره 41
- 1 _ آثار سیاسی نماز جمعه 41
- 13 _ یکپارچگی نیروهای اسلام 42
- 12 _ پیوند دهنده جناح ها: 42
- 22 _ نماز جمعه اوج خشوع و بندگی 43
- 21 _ نماز جمعه، معامله ای پرسود 43
- 14 _ مرکزیت بسیج مردم 43
- 2 _ آثار معنوی نماز جمعه 43
- 23 _ نماز جمعه، درمان بیماری های روانی 44
- 31 _ ایجاد اتحاد و همدلی 45
- 3 _ آثار اجتماعی نماز جمعه 45
- 32 _ محلی برای حل مشکلات 46
- 33 _ آموزش مستقیم و عمومی 46
- 11 _ داشتن اطلاعات کافی 47
- اشاره 47
- 1 _ نقش آفرینی خطیب جمعه 47
- اشاره 47
- فصل پنجم: راه های تقویت نماز جمعه 47
- 13 _ ایجاد ارتباط مستحکم با مردم 48
- 12 _ به روز بودن خطبه ها 48
- 15 _ ساده زیستی 49
- 16 _ به کارگیری فنون خطابه 49
- 14 _ وارد نشدن در صف بندی جناح ها 49
- 2 _ استفاده از فضا و امکانات مناسب 50
- 3 _ حضور کارگزاران نظام در صفوف نمازگزاران 50
- 5 _ نظرخواهی از مردم 51
- 4 _ تبلیغات صحیح 51
- 1 _ دوره ی صفویه 52
- 6 _ داشتن تشکیلات اداری منسجم 52
- فصل ششم: نماز جمعه در تاریخ ایران 52
- اشاره 52
- 2 _ دوره ی قاجار 53
- 3 _ دوره ی پهلوی 54
- 4 _ دوره ی انقلاب اسلامی 54
- 12 _ برزیل 56
- اشاره 56
- 1 _ قاره ی آمریکا 56
- فصل هفتم: نماز جمعه در جهان امروز 56
- 11 _ آرژانتین 56
- 2 _ قاره اروپا 57
- 22 _ هلسینکی _ نروژ: 57
- 21 _ ایرلند _ دوبلین: 57
- 24 _ سوئد 58
- 23 _ بلژیک _ بروکسل 58
- 25 _ ایتالیا _ میلان 59
- 26 _ آلمان _ مونیخ 59
- 31 _ کنگو _ برازاویل 60
- 3 _ قاره افریقا 60
- 32 _ الجزایر 60
- 34 _ کنیا 61
- 33 _ سودان 61
- 4 _ قاره آسیا 62
- 41 _ ژاپن _ توکیو 62
- 42 _ پیشاور پاکستان 62
- 43 _ سریلانکا 63
- 46 _ فیلیپین _ مانیل 64
- 44 _ حیدرآباد هندوستان 64
- 45 _ قطر 64
- 47 _ عمان 65
- نتیجه گیری و پیشنهاد: 66
- 2 _ نماز جمعه؛ عنایت حق تعالی به جمهوری اسلامی 67
- اشاره 67
- 3 _ سیاسی بودن نماز جمعه 67
- 1 _ امامان جمعه و تقویت نظام 67
- فصل هشتم: نماز جمعه در کلام بزرگان نظام 67
- الف: امام راحل رحمه الله 67
- 4 _ ترویج سنّت سیاسی _ الهی 68
- 5 _ ائمه جمعه و ارتباط با مردم 68
- 6 _ ائمه جمعه و تهذیب نفس 68
- 1 _ نماز جمعه؛ وصف توحید 69
- ب: مقام معظم رهبری 69
- ج: مرحوم آیت اللّه طالقانی 69
- د: حجه الاسلام و المسلمین هاشمی رفسنجانی 70
- 2 _ نماز جمعه؛ عامل آگاهی به مردم 70
- نماز جمعه، محور وحدت 70
- نماز جمعه و معرفی متفکرین برجسته 71
- و: حجه الاسلام و المسلمین کروبی رییس مجلس 71
- ه: حجه الاسلام و المسلمین خاتمی رییس جمهور 71
- بخش دوم: برگزیده ی ادب فارسی 72
- اشاره 72
- حضور سبز 73
- * متون ادبی 73
- میعاد دین و سیاست 74
- آوای وحدت 76
- * اشعار 77
- نماز جمعه؛ بیدارگر مرغ جان 77
- بانگ نماز جمعه 78
- نماز جمعه؛ کانون نور 79
- نماز جمعه؛ درمان گر دل و جان 80
- در پای خطبه ی آیت اللّه خامنه ای 82
- اشاره 85
- بخش سوم: همراه با برنامه سازان 85
- توصیه های کلی 86
- پیشنهادهای برنامه ای 87
- پرسش های مسابقه ای 88
- پرسش های مصاحبه ای 89
- معرفی کارشناسان 90
- پرسش های کارشناسی 90
- واپسین کلام 91
- منابع 93
ص:17
موضع امامان در باره ی اقامه نماز جمعه توسط خلفا
اشاره
موضع امامان در باره ی اقامه نماز جمعه توسط خلفا(1)
نماز جمعه نزد امامیه، از جهت شرایط، مانند عیدین (فطر و قربان) است و اقامه و امامت نماز جمعه همچون نماز عیدین از مناصب خاص ائمه یا منصوبین از جانب آنهاست.
برخی از روایاتی که دلالت دارد بر اختصاص امامت نماز جمعه و عیدین به ائمه معصومین، چنین است:
1 _ در رساله ی فاضل بن عصفور از ائمه علیهم السلام روایت مرسل شده:
انّ الجمعه لنا و الجماعه لشیعتنا؛(2)
همانا اقامه (نماز) جمعه برای ما (ائمه) است و اقامه (نماز) جماعت برای شیعیان ما
همچنین از ابی جعفر امام باقر علیه السلام روایت شده است که:
لنا الخمس و لنا الانفال و لنا الجمعه و لنا صفو المال؛(3)
خمس و انفال و نماز جمعه و زکات مخصوص ماست.
عبدالله بن سنان می گوید: امام باقر علیه السلام فرمود: ای عبدالله هیچ عید قربان و عید فطری برای مسلمین نیست مگر اینکه حزن و اندوه آل محمد در آن تجدید می گردد، گفتم چرا چنین است؟
امام فرمود: زیرا حق خودشان را در دست دیگران مشاهده می کنند.(4)
با توجه به اینکه نماز جمعه در زمان حضور ائمه معصومین توسط خلفا و امرا برگزار می گردید پرداختن به این سؤال ضروری است که موضع ائمه در
1- نماز جمعه در تاریخ و فقه اسلام، ص 30.
2- بدر الزاهر، ص 24.
3- جواهر الکلام، ج 11، ص 186؛ وسایل الشیعه، ج 9، ص 549.
4- بدرالزاهر، ص 25.