فرزندم این چنین باید بود جلد 2 صفحه 468

در فضای خنده و سرگرمی، باید هرچه را که مخاطب بر اساس میل و هوس می طلبد به او ارائه داد. یعنی باید کاری کرد که او هم اکنون خوشش بیاید. برعکس روش پیامبران که تلاش می کردند بر اساس فطرتِ مخاطبان با آن ها گفتگو کنند و نظر آن ها را به افق های دوردست زندگی بیندازند.

تسلیم میل ها یا تسلیم حق؟

قرآن در باره ی برخورد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله با مخالفان می فرماید:

«...بَلْ جَاءهُم بِالْحَقِّ وَأَکْثَرُهُمْ لِلْحَقِّ کَارِهُونَ، وَلَوِ اتَّبَعَ الْحَقُّ أَهْوَاءهُمْ لَفَسَدَتِ السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ وَمَن فِیهِنَّ بَلْ أَتَیْنَاهُم بِذِکْرِهِمْ فَهُمْ عَن ذِکْرِهِم مُّعْرِضُونَ».(1)

پیامبر صلی الله علیه و آله با منطق و روش حق به سوی آن ها آمد ولی اکثر آن ها نسبت به پذیرش حق کراهت داشتند، در حالی که اگر حق تعالی از میل های آن ها پیروی می نمود و آنچه را آن ها خوش می داشتند پیروی می کرد، آسمان و زمین و آنچه در آن بود به فساد می افتاد، بلکه برعکس، بر خلاف ارضای هوس آن ها؛ ما به یاد آن ها و بر اساس سعادت آن ها، پیامبران را فرستادیم و آن ها از سعادت خود روی گردان بودند.

فرهنگ انبیاء علیهم السلام بر عکسِ فرهنگ های شوخی و بذله، سعی دارد مردم را از میل ها و هوس ها فاصله دهد و در بصیرتی عقلی و قلبی وارد کند.

در فرهنگ سرگرمی، آنچه انسان را سرگرم کند کار محسوب می شود و آنچه آن ها را متذکر حقایق متعالی غیر محسوس کند کار به حساب نمی آید. آنچه آن ها را بیدار کند و موجب قرب به مبدأ اعلی گردد یک نحوه بیکاری است. خلوت با خدا در چنین فرهنگی معنا ندارد، ولی دور هم نشستن و حرف های لغوزدن و خندیدن کار محسوب می شود و معنا خواهد داشت و دستگاه های عریض و طویلِ تولید خوشی و بی غمی و هلهله و قهقهه زا، دستگاه های فرهنگی به حساب می آیند!

می خواهیم بگوییم؛ زمانی که مقوله ای به نام شعور اجتماعی و محاورات عامه و مناظرات و گفتگوهای مردم، به صورت بی تفاوت و یک دست قهقهه و غریو شادی های جمعی درآمد و در این قالب تجلّی کرد، خلاصه؛ زمانی که شهروندِ متعهد، به انسانی اَلَکی خوش و تماشاچی