- پیشگفتار 1
- اشاره 7
- مبحث اوّل - تعریف وقف از نظر قانون مدنی و فقه امامیه 15
- مبحث دوم - تعریف وقف از نظر سایر مذاهب اسلامی 21
- مبحث اوّل - ایجاب و قبول 25
- اشاره 32
- مبحث دوم - قبض موقوفه 32
- بخش دوم - قبض کننده 39
- اشاره 43
- مبحث اوّل - واقف 43
- بخش اوّل - منتفعین از موقوفه 46
- مبحث دوم - موقوف علیه 46
- بخش دوم - شخصیّت حقوقی موقوفه 59
- مبحث سوم - مال مورد وقف 62
- اشاره 95
- اشاره 97
- مبحث اول - متولی منصوص 97
- مبحث دوم - متصدی یا متولی منصوب 119
- مبحث سوم - ناظر 123
- بخش اول - موارد ضمّ امین 129
- مبحث چهارم - امین 129
- اشاره 129
- بخش دوم - موارد نصب امین 130
- مبحث اول - کلیات 134
- مبحث دوم - ایجار موقوفه 140
- مبحث سوم - تقسیم مال موقوفه 145
- مبحث چهارم - صرف عواید موقوفه در بریّات عمومی 147
- بخش اول - مراجع عمومی 151
- مبحث پنجم - مراجع رسیدگی 151
- بخش دوم - مراجع خاص 155
- مبحث ششم - مقررات مختلف و معافیت ها 162
- اشاره 169
- مبحث اول - موارد امکان فروش 175
- مبحث دوم - مقررات انتقال 180
- مبحث سوم - ضمانت اجرای تخلف از مقررات فروش موقوفه 186
ص:22
1- احکام وقف در شریعت اسلام، ج1، ص 47.
2- احکام وقف در شریعت اسلام، ج1، ص 57.
3- احکام وقف در شریعت اسلام، ج1، ص 50.
4- احکام وقف، ج1، ص 53.
فصل دوم: تعریف وقف
مبحث اوّل - تعریف وقف از نظر قانون مدنی و فقه امامیه
به طوری که در فرهنگهای فارسی آمده است وقف در لغت به معنی ایستادن و نگهداشتن و توقف و حبس کردن و منحصر کردن چیزی برای استفاده کسی است.
ماده 55 قانون مدنی در مقام تعریف حقوقی و اصطلاحی وقف می گوید: «وقف عبارت است از این که عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود»:
1 - تعریفی که قانونگذار از «وقف» به عمل آورده است حدودا همان است که فقهای امامیه گفته اند؛ چنان که امام خمینی در تحریرالوسیله می فرماید: «و هو (الوقف) تحبیس العین و تسبیل المنفعه»(1) و محقق حلّی در شرایع الاسلام
می گوید: «الوقف عقدٌ ثمرته تحبیس الاصل و اطلاق المنفعه»(2) و شهید اول در متن لمعه گفته است «و هو (الوقف) تحبیس الاصل و اطلاق المنفعه» و شهید ثانی در شرح لمعه در تعریف وقف به حدیث نبوی اشاره کرده است: «الوقف حبس الاصل و سبل الثمره» و بعضی وقف را صدقه جاریه تعریف نموده اند.(3)