وقف از دیدگاه حقوق و قوانین صفحه 21

ص:28

1- علامه حلّی، تذکره الفقهاء، انتشارات آل البیت، قم، 1414 ه . ق، ج 2، کتاب وقف.

2- تحریرالوسیله، ج 2، ص 67 م 22.

3- شرایع الاسلام، ص 154.

4- شرح اللمعه، ج 1، ص225.

5- تبصره المتعلمین، ص 76.

6 - بعضی از فقها قصد قربت را در وقف لازم نمی دانند هر چند آن را نزدیک به احتیاط می دانند و امام خمینی در تحریرالوسیله(1) به این موضوع تصریح دارد. معذالک بعضی از آنان مانند علامه در تبصره(2) قصد قربت را شرط صحت عقد دانسته اند.

مبحث دوم - تعریف وقف از نظر سایر مذاهب اسلامی

1 - مذهب شافعی: الف - به نوشته کتاب تیسیرالوقوف علی غوامض احکام الوقوف، الامام النووی از فقهای شافعی متوفی به سال 676ه . ق. وقف را چنین تعریف کرده که: «وقف عبارت است از حبس مالی که انتفاع از آن با بقاء عین ممکن باشد و تصرف در اصل مال ممنوع و مقطوع گردد و منافع رقبه به قصد قربت هزینه شود».(3)

ب - در کتاب مغنی المحتاج و الاقناع و نهایه المحتاج گفته شده که شربینی خطیب متوفی به سال 977 ه . ق. و رملی کبیر متوفی به سال 1004 ه . ق. از فقهای شافعی وقف را چنین تعریف کرده اند که: «الوقف هو حبس مال یمکن الانتفاع به مع بقاء عینه بقطع التصرف فی رقبهٍ علی مصرف مباح موجودا».(4)

ج - در کتاب تحفه المحتاج آمده که ابن حجر هیتمی متوفی به سال 974 ه . ق. و شیخ عمیره از شافعیه در تعریف وقف گفته اند «الوقف حبس مال یمکن الانتفاع به مع بقاء عینه بقطع التصرّف فی رقبهٍ علی مصرف مباح».(5)

د - در حاشیه کتاب المنهاج جلال الدین محلّی آمده است که یکی از فقهای