فرهنگ اصطلاحات وقف صفحه 135

ترتیب طبقات

تعریف

«طبقات» جمع «طبقه» است که تعریف آن ذیل اصطلاح «طبقه» آمده است.

مراد از ترتیب طبقات این است که واقف موقوف علیهم را به گونه ای درجه بندی کند که طبقه پایین تا زمانی که طبقه بالا وجود دارند مستحق چیزی نباشند. مثل این که بگوید: وقف کردم بر فرزندانم سپس فرزندان آنها و سپس فرزندان آنها؛ یا این که بگوید: وقف کردم بر فرزندانم و فرزندان آنها طبقه ای بعد از طبقه دیگر یا نسلی پس از نسل دیگر یا مانند این.

ترتیب طبقات گاهی با لفظ «ثُمَّ» - به معنای «سپس» - بیان می شود که دلالت می کند بر مکث و تأخیر؛ گاهی با لفظ «فاء» - به معنای «پس» - که بر دنبال هم بودن دلالت می کند؛ بیان می شود؛ و گاهی عبارتی ذکر می شود که بر ترتیب دلالت می کند؛ عباراتی مثل «طبقه ای بعد از طبقه دیگر» یا «نسلی پس از نسل دیگر» یا «أعلی فالأعلی» یا «أقرب فالأقرب» یا عبارتی شبیه اینها.

خلاصه حکم فقهی

از نظر فقیهان مسلّم است که شروط واقف، تا زمانی که مخالف شرع نباشد، معتبر است. مثلاً چنانچه واقف وقفش را بر اساس طبقات یا بطون مرتب نسازد و تنها بگوید بر اولادم یا ذریه ام وقف نمودم، محصول وقف به تعداد آنها میان مرد، زن و بچه به طور مساوی و بدون هیچ ترجیحی تقسیم می شود. همچنین