فرهنگ اصطلاحات وقف صفحه 322

مقبره

تعریف

«مقبره» به معنای قبرستان یا گورستان است، یعنی مکانی که در آن مردگان را دفن می کنند(1).

خلاصه حکم فقهی

فقیهان به جواز انعقاد وقف قبرستان با فعل تصریح کرده اند به این معنا که واقف زمینش را قبرستان کند و به طور عام اجازه دهد که مردم در آن مرده دفن کنند. ولی اگر اذن خاص بدهد، وقف محقق نمی شود؛ چون اذن خاص گاهی برای غیر موقوفه نیز واقع می شود؛ لذا بر وقف دلالت نمی کند(2).

فقیهان با وجود این که وقف مشاع را فی الجمله اجازه داده اند، قبرستان و مسجد را از آن استثنا کرده اند.

کمال بن همام می گوید: این که فقیهان بر منع وقف مشاع قبرستان و مسجد اتفاق نظر دارند به این دلیل است که از نظر ایشان این کار مانع خلوص حق برای خدا می شود(3).

بابرتی می گوید: قرار دادن مسجد و قبرستان در زمین مشاعی که امکان تقسیم

1- المعجم الوسیط، ذیل مادّه «قبر».
2- کشاف القناع، ج 4، ص 241.
3- فتح القدیر، ج 5، ص 426.