فرهنگ اصطلاحات وقف صفحه 50

استدانه

تعریف

«استدانه»، در لغت، به معنای قرض کردن و درخواست دین یا گرفتن آن می باشد. «مداینه» هم یعنی خرید و فروش نسیه و مدت دار(1).

در اصطلاح، استدانه به معنای درخواست گرفتن مالی است که موجب مشغول شدن ذمه گیرنده شود. خواه این مال عوض در معامله نقدی یا نسیه یا اجاره یا قرض باشد، خواه ضمان شخص تلف کننده یا مانند آن. حصفکی گفته است: استدانه یعنی قرض دادن و فروختن به نسیه(2). معنای استدانه نزدیک به معنای استقراض، یعنی طلب قرض می باشد؛ چون هر دوی آنها در ذمه فرد ثابت می شوند جز این که استدانه عامتر و فراگیرتر از استقراض می باشد؛ چون دین شامل قرض و غیر آن می شود [ولی قرض شامل دین نمی شود].

خلاصه حکم فقهی

استدانه در اصل مباح است، به دلیل این آیه شریفه «یَاءَیُّهَا الَّذینَ امَنُوا اِذَا تَدَایَنْتُمْ بِدَیْنٍ اِلی اَجَلٍ مُسَمًّی فَاص کْتُبُوهُ»(3).

ولی حکم قرض گرفتن بر حسب حالات و اسباب که پیش می آید متفاوت

1- لسان العرب ؛ تاج العروس، ذیل ماده «دین».
2- الدر المختار با حاشیه رد المختار، ج 3، ص 419.
3- بقره / 282 (ای کسانی که ایمان دارید! اگر به همدیگر وامی به مدت معین دادید آن را بنویسید).