فرهنگ اصطلاحات وقف صفحه 74

اعطاء و حرمان

تعریف

«اِعطاء»، در لغت، مصدر فعل «أعطی» است. گفته می شود: «أعطی فلان مالاً» یعنی: به او مالی داد. به چیزی که بخشیده می شود نیز «عطیه» گفته می شود و جمع آن «عطایا» است.

«حرمان»، در لغت، به معنای منع است. گفته می شود: «حرمه الشی ء، یحرمه حرمانا» یعنی آن چیز را از او منع و دریغ کرد. او را از آن محروم ساخت(1).

خلاصه حکم فقهی

اصل این است که تقسیم محصول وقف بر موقوف علیهم به نحو تساوی میان آنها در سهم یا مقدم داشتن برخی از آنها بر دیگران یا ترتیب در استحقاق و شبیه آن تابع شروط واقف است(2).

در میان فقیهان اصطلاحی وجود دارد که شروط دهگانه نامیده می شود. این نامگذاری در بعضی از کتابهای حنفیه آمده است که فقیهانی چون خصاف و هلال ذکر کرده اند. همچنین بعضی از این شروط در کتابهای فقهی مالکیه، حنابله و شافعیه ذکر شده است.

این اصطلاح جدید است که در نوشته های واقفان آمده و افراد مورد اعتماد