شهد سخن 11: با کاروان حسینی تا کاروان رضوی- نمونه فیش سخنرانی ویژه اربعین ویژه ایام اربعین و دهه آخر ماه صفر 1438 ه.ق و وقف صفحه 47

ب) مناظره و مکاتبه

یکی دیگر از فرصتهایی که به واسطه آن مکتب شیعه معرفی و استدلال های مخالفین ابطال میگشت، مجالس مناظرهای بود که با حضور امام رضا(علیه السلام) تشکیل میشد و تمام آنها به نفع امام رضا(علیه السلام) خاتمه مییافت.(1)

همچنین مجموعه نامه هایی که امام به افراد مختلف در توضیح مبانی تشیع مینوشتند(2) و ... استفاده از این روشها برای شناساندن جریان اصیل تشیع که کاملاً در راستای تعالیم پیامبر و امامان پیشین بود، توانست در این دوره زمانی و بعد از سختگیری هایی که در دوره هارون بر شیعیان و امام موسی کاظم(علیه السلام) روا شده بود تا حدودی وضعیت فکری و اعتقادی شیعیان را تثبیت کند و در این دوره شاهد حضور و فعالیت شیعیان و یاران امام رضا(علیه السلام) هستیم.

اتصال مکتب تشیع به فرهنگ انتظار

یکی از اقدامات اساسی امام رضا(علیه السلام) در باب تشیع متصل کردن مکتب تشیع به مکتب انتظار بود. آن حضرت در روایات متعددی به موضوع فضیلت انتظار و فرج اشاره کرده است؛ از جمله در روایتی خطاب به «حسن بن جهم» که از حضرتش درباره «فرج» پرسید، میفرماید:

«أ وَ لَسْتَ تَعْلَمُ أَنَّ انْتِظَارَ الْفَرَجِ مِنَ الْفَرَجِ قُلْتُ لَا أَدْرِی إِلَّا أَنَّ تُعَلِّمَنِی فَقَالَ نَعَمْ انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ الْفَرَجِ.(3) آیا میدانی که انتظار فرج، جزئی از فرج است؟ گفتم: نمیدانم، مگر اینکه

1- عیون اخبار الرضا(علیه السلام)، ج 2، ص 169 _ 173.
2- تاریخ تشیع در ایران، تا قرن هفتم، ص 8 _ 157.
3- بحار الأنوار، ج 52، ص 131.