تقلید در مسائل اعتقادی صفحه 1

مقدمه

سؤال 1 : نظر به این که مسائل اعتقادی اموری عقلی هستند ، واجب است که مکلف خودش از نظر برهانی به نتیجه برسد و با شناخت تفصیلی برایش اعتقاد حاصل شود نه این که تقلید کند . اگر این سخن درست است آیا شامل همه عقاید است یا مربوط به اصول واساس عقاید است نه تفصیلاتش ؟ در مورد تفصیلات و جزئیاتی که مورد اختلاف است چطور ؟ و در تشخیص صحیح و صحیح تر به چه مرجعی می توان رجوع کرد ؟ آیا این تفصیلات تنها با قواعد و علومی که احکام شرعی بوسیله آنها معلوم می شوند بدست می آید تا ما به متخصص و مجتهد رجوع کنیم با می توانیم خود با فهم عوامانه به سراغ این تفصیلات برویم ؟ و آیا از باب مثال اعتقاد به روایاتی که از علم امام(علیه السلام) سخن می گوید لازم است یا می توان آنرا ترک نمود بخاطر اینکه ادله عقلیه مجرد عصمت از خطا در تبلیغ را بر امام واجب

می کند ؟

جواب : شناخت تفصیلی عقاید بر مکلف واجب نیست . حتی شناخت اصول عقاید از راه استدلال واجب نبوده ، بلکه تنها علم و قطع ، به هر راهی که حاصل شود ، کافی است . اما تفصیلات عقاید را می توان از قواعد و علومی احکام شرعیه را حاصل می کند ، بدست آورد . نهایت

اینکه این تحصیل علم واجب نیست بلکه اعتقاد اجمالی به واقع آن گونه که هست کفایت می کند . اکثر معتقدین به اصول دین ، شناخت تفصیلی ندارند و اشکالی هم ندارد . اما این بیان ، خداشناسی استدلالی و برهانی را نفی نمی کند .

اما مسأله علم امام و امثال آن ; اگر چه ضرورت عقلی اقتضای وجوب آن را نکند ، مقتضی عدم آن نیز نیست . بنابراین اگر روایات یقین آور بر آن دلالت کند ، تسلیم و اعتقاد به آن واجب می شود .

بر اهل دانش و بینش است که در اصول عقاید اندیشیده و از راه برهان و استدلال به درجات عالی شناخت برسند و دیگران را هم برسانند .

سؤال 2 : آیا برای استادی که نسبت به مسائل دینی گوناگون ( غیر از احکام شرعی ) مطلع است ، جائز است که افکار و مفاهیم اسلامی را تبیین و ارزیابی کند ؟ و در مسائل مختلف صاحب نظر شود ؟ و آیا برای ما جائز است که این مسائل را از او بپذیریم ؟ یا این که نیازمند فراگیری علوم حوزوی و مراجعه به علما است ؟

جواب : یقین استاد آگاه و صاحب نظر ، در مسائل اعتقادی