تقلید در مسائل اعتقادی صفحه 51

ممکن است ، با التزام به مفهوم گسترده عصمت نه فقط پیامبران و ائمه(علیهم السلام) با احادیثی که تصریح در اولی الامر بودن ائمه معصومین دارند همراه شویم . این برداشت بر اساس روشی است که در احادیث ائمه(علیهم السلام) بکار گرفته شده است ، بدین ترتیب که برای تفسیر یک آیه ، از تطبیق آن بر مصادیق استفاده می کنند . و این روش تفسیر بخاطر تأکید بر جریان قرآن در مسائل فکری و عملی است که در آینده ، در طول زندگی بشر ، استمرار دارد .

جواب : روایاتی که دلالت بر این دارند که مراد از « اولی الامر » در آیه مبارکه معصومین هستند در انحصار آن به معصومین(علیهم السلام) صراحت هم دارند . پس اگر اطلاق اولی الامر بر معصومین را از باب جری و تطبیق بدانیم کاری شبیه « اجتهاد در مقابل نص » کرده ایم .

سیاق آیه نیز دلالت بر انحصار « اولی الامر » به معصومین(علیهم السلام)دارد زیرا مراد از اطاعت ایشان همان اطاعتی است که نسبت به خدا و رسولش واجب شده است .

پس این که گفته شود این از باب تطبیق است ، شبیه به « اجتهاد در مقابل نص » است .

و ناچار ، مطاع باید از سنخ رسول و معصوم باشد . از این گذشته ، امر به اطاعت از همه نظر مطلق است و امر به اطاعت

کامل از کسی که مصون از گناه و خطا نباشد جداً ناپسند است . آری ممکن است به اطاعت از فقیه عادل در برخی جهات ، یعنی در حدود صلاحیت فقیه امر شود ، در این صورت اگر به خطای مستند و ادله حاکم شرعی در حکمش پی ببریم ، اطاعتش واجب نیست .

ولایت تکوینی

سؤال 36 : اگر خداوند صدور احکام شرعی و تصرف در شؤون مخلوقات را به ائمه(علیهم السلام) واگذار کرده است ، با توجه به این که اقرار دارند که همه این امور از ناحیه خداوند است و او به ایشان واگذاشته است ، پس معنای ولایت تکوینی ائمه(علیهم السلام)چیست ؟

جواب : ائمه(علیهم السلام) می توانند در امور تکوینی مانند آفریدن ، میراندن ، زنده کردن و شفای بیمار به اذن و قدرت خدای تعالی تصرف کنند و مباشرت این کارها بدون اراده ، خواست و اجازه او امکان ندارد . این مطلب مانع عقلی ندارد و از نظر نقلی هم با آیات و روایات ثابت شده است .

بهترین شاهد بر ولایت تکوینی پیامبران و ائمه(علیهم السلام) همان آیاتی است که در پاسخ پرسش های پیشین آمد ، از جمله آیه 110 سوره مائده که