تقلید در مسائل اعتقادی صفحه 74

اما ، امامیه ، اعتقاد به باز بودن باب اجتهاد ، تا قیامت دارند . و اجتهاد را ، استنباط حکم شرعی از کتاب خدا ، سنت نبوی ، اجماع و عقل می دانند ، به گونه ای که در همه مسایل جدیدی که پیش می آید ، امکان استنباط حکم آن ، از منابع یاد شده است .

اما علمای عامه ، نسبت به رخدادهای عالم سرگردانند ، زیرا استنباط احکام از سنت نبوی برایشان ممکن نیست ، چون آنچه در دسترسشان است محدود است . بنابراین چاره ای جز پیروی از چهار پیشوای خود ندارند ، اگرچه ، اینان متعرض مسائل مورد نیاز این زمان نشده اند .

اما درباره مسئله جمع بین دو نماز که از آن به عنوان نماز کسولان یاد شده است

روایات زیادی در کتاب های عامه هست که می گوید پیامبر(صلی الله علیه وآله وسلم) در موارد زیادی بین دو نماز (ظهر و عصر یا مغرب و عشاء ) بی آنکه ، اضطراری و ترسی در بین باشد ، جمع فرمود . و این دلالت بر تخییر بین جمع و تفریق ( با فاصله خواندن ) دارد ، اگرچه تفریق ، افضل است ، زیرا نماز در وقت فضیلتش خوانده می شود .

اما مسئله سجده بر تربت ، از آنجاست که امامیه ، سجده بر زمین و روئیدنی هایش که خوردنی و پوشیدنی نباشند را صحیح و در غیر این صورت باطل می داند و نیز طهارت محل سجده را معتبر می داند .

روایاتی از عامه بر این مطلب دلالت دارد

فرمایش پیامبر که : خداوند زمین را برای من سجده گاه و پاک کننده قرار داد(1) .

پیامبر بر سنگ ریزه گرم سجده می کرد ، و برای حفاظت در برابر گرما ردایش را روی آن نمی انداخت .

ابن اثیر در جامع الاصول ، جلد ششم ، صفحه 256 ، از ابی سعید خدری ، روایت کرده است که در نمازی که پیامبر با مردم می خواند ، اثر خاک بر پیشانی و بینی مبارکش دیده می شد . و این بر لزوم سجده بر