استفتائات پرسش و پاسخ مسائل شرعی جلد 2 از:حضرت آیت الله العظمی سید محمد صادق روحانی (مدظله العالی) صفحه 136

2 «ارث غرقی و مهدوم علیهم»

س 504: در ارث غرقی و مهدوم علیهم که با شرائطی بین آنها توارث است لکن مشهور توارث را فقط از اصل ترکه می دانند نه از آنچه به ارث از طرف آخر به آنها منتقل شده ولی شیخ مفید و سلار توارث را هم از اصل ترکه و هم از ارثیه احد هما من الاخر می دانند که یکی از ادله آنها تقدیم اضعف و اقل نصیباً بر اقوی و اکثر ارثاً هست که فرموده اند: فائده اش تنها در این صورت ظاهر می شود که از ما ورث احد همامن الاخر نیز توارث باشد. حال سؤال این

است که:

درتفسیر تقدیم اضعف می فرماید مثلا اگر زوج و زوجه ای یا اب و ابنی با یکی از این دو سبب بمیرند باید موت اکثر نصیباً را مقدم بداریم و حال آنکه وقتی محاسبه می کنیم در این فرض به ضرر اضعف خواهد بود، در صورتی که اگر موت اضعف را مقدم بداریم به نفعش می شود. مثلا: اگر زوجه 60 دینار و زوج 100 دینار داشته باشد، اگر زوج را میت اول فرض بگیریم و ربع مال او را به زوجه منتقل کنیم، یعنی 25 دینار، با مال زوجه مجموعا 85 دینار می شود، و بعد که زوجه را میت فرض می کنیم ونصف مال او را به زوج می دهیم نصف 85 دینار می شود 42 دینار و نیم که با 75 دینار که قبلا داشت 117 و نیم دینار می شود و کل نصیب زوجه می شود 42 و نیم. ولی اگر به عکس عمل کنیم اول زوجه را میت بدانیم، نصف 60 می شود30 و با 100 دینار زوج می شود 130 دینار، و بعد ربع 130 را به زوجه می دهیم یعنی 32 و نیم دینار که با 30 دینار خودش 62 و نیم دینار می شود، و حال آنکه سهم زوجه در فرض قبلی می شد 42 و نیم دینار. لطفاً رفع شبه فرمایید که چرا مع الوصف فرموده اند مرگ اکثر نصیباً را اول فرض می گیریم با آنکه با این محاسبه به ضرر اضعف تمام می شود.

ج : هو العالم; اولا: ما اصل فرمایش را قبول نداریم و در فقه الصادق جلد 24 مفصلا بحث کرده

ایم. ثانیا: آنهایی که فتوی داده اند استناد به سه روایت نموده اند: خبر صحیح محمدبن مسلم عن الامام الباقر (ع): عن رجل یسقط علیه و علی أمرئته بیت» فقال علیه السلام: «تورث المرئه من الرجل ثم یورث الرجل من المرئه»

خبر 2 و 3 نیز مثل آن است، و ما هم در آن کتاب از این دلیل جواب داده ایم. بنابراین بحث دراین مسئله دراینجاموردندارد.

«حبوه»

س 505: آیا عینک، موتور و اسلحه که از وسایل اختصاصی پدر است، جزو حبوه محسوب می شود؟

ج : هو العالم; خیر، جزء حبوه نیست.