- مقدمه 1
- اشاره 8
- احکام نگاه و معاینۀ پزشکی 10
- ضمانت 11
- کلاس های مختلط 11
- اشاره 13
- ب:تشریح جسد مسلمان 14
- الف:تشریح جسد غیر مسلمان 14
- ج:تهیۀ جسد و استخوان 16
- ه :تماس با جسد 17
- و:دیۀ تشریح و قطع عضو میّت 17
- ح:نگهداری جسد 18
- ز:خارج کردن اشیای قیمتی از بدن میّت 18
- اشاره 20
- الف:معاینه 22
- احکام نگاه و لمس 22
- نگاه و لمس در معاینه و درمان 23
- نگاه به عورت و لمس آن 23
- نگاه به نامحرم برای انجام تحقیقات پزشکی 24
- معاینات غیر درمانی 25
- مراجعه به پزشک غیر همجنس 26
- ب:تشخیص 27
- اشاره 27
- لزوم به کارگیری روش های تشخیص 27
- آزمایش های تحقیقاتی 30
- رادیولوژی 31
- اشاره 32
- ج:درمان 32
- افشای سرّ بیماران 34
- اجرت پزشکی 35
- خاتمه 37
- احکام محتضر 37
- اشاره 39
- طهارت و نجاست 41
- حکم نگاه و لمس در دندانپزشکی 41
- طهارت دندان مصنوعی 42
- خون لای دندان 42
- استفاده از دندان ساخته شده توسط غیر مسلمان 42
- روزه داری و کشیدن دندان 43
- استفاده از طلا 43
- اجرت دندانپزشکی 44
- اذن بیمار 44
- ضمان در دندانپزشکی 44
- اشاره 46
- نگاه پزشک و ماما 47
- مراجعه به پزشک در دوران بارداری 48
- تجویز دارو در دوران حاملگی 49
- عدم جواز درمان برای پزشک زن 49
- ارجاع پزشک به دیگران 49
- دخالت مردان در امور زایمان 49
- ممنوعیت ورود افراد متفرقه به اتاق زایمان 50
- نگاه زنان دیگر 50
- آموزش و فراگیری علوم پزشکی زنان 51
- مواردی که می توان به پزشک مرد مراجعه کرد 51
- سقط جنین 52
- آموزش عملی 52
- حکم سزارین 53
- استفاده از باقیمانده های زایمان 54
- احکام جنین سقط شده 54
- فرزند متولد شده از مادر مرده 55
- دقّت در نسبتِ فرزند به مادر 55
- بیرون آوردن طفل از شکم مادری که از دنیا رفته 55
- احکام بعد از ولادت 56
- اشاره 58
- حکم عقیم شدن دائمی 60
- جلوگیری موقت 62
- عزل و احکام آن 62
- دیۀ از بین بردن نطفه 63
- دیۀ عزل 63
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 64
- الزام بر جلوگیری 64
- وظیفۀ پزشک و عقیم سازی 65
- حکومت اسلامی و کنترل جمعیت 65
- اشاره 67
- اشاره 69
- الف:بارورسازی با اسپرم شوهر 69
- کِشت جنین در رحم زن بیگانه 70
- باروری با ارتکاب مقدمات حرام 70
- مقصود از مقدمات حرام 71
- کِشت جنین در رحم حیوان 71
- نسبت فرزند با رحم پرورش دهنده 71
- ب:بارورسازی با اسپرم مرد بیگانه 72
- اشاره 72
- نسبت فرزند باروری مصنوعی حرام با صاحبان اسپرم و 73
- احکام تولدیافتگان از باروری مصنوعی در محرمیّت و ازدواج 74
- از بین بردن جنین های اضافه 74
- ج:بارورسازی مصنوعی از نباتات 75
- د:تولید فرزند از طریق پرورش اسپرم 76
- اشاره 77
- ه -باروری و انعقاد نطفه از غیر اسپرم مرد و تخمک زن 77
- نسبت کودکان یک طرفه و مصنوعی 77
- کاهش دوران حاملگی 78
- فرزندان زایمان های زودرس و دیررس 78
- ملحقات مباحث باروری مصنوعی 78
- برداشتن تخمدان و پیوند آن 79
- برداشتن بیضه و پیوند آن 79
- اشاره 81
- حرمت سقط جنین و پیامدهای شرعی آن 83
- وجوب حفاظت مادر از جنین 84
- استفاده از قرص جلوگیری 84
- عدم جواز سقط جنین های اضافی 84
- استفاده از دستگاه«آی،یو،دی» 84
- موارد جواز سقط جنین 85
- لزوم حفظ جنین با دستگاه انکوباتور 85
- سقط جنین بعد از چهارماهگی 86
- حکم سقط جنین کافر 86
- موارد ضرورت سقط جنین 87
- عدم جواز سقط جنین بیمار و عقب مانده 88
- عدم جواز سقط جنین بر غیر مادر 89
- سقوط عدۀ زن باردار،با سقط جنینِ وی 89
- لزوم تأخیر مجازات اعدام برای زن باردار 89
- وجوب دیۀ سقط جنین 90
- لزوم تجهیز جنین مرده 90
- وجوب دیۀ سقط جنین،بر مباشر 91
- اطلاع رسانی پزشک به والدین دربارۀ چگونگی جنین 92
- وجوب کفّاره 93
- اخذ برائت پزشک قبل از اسقاط جنین 94
- مواردی که سقط جنین کفّاره ندارد 94
- تعیین مقدار دیۀ جنین بر حسب مراحل رشد 95
- موارد دیۀ اسقاط جنین در صورت تحقق عزل 96
- زمان دمیده شدن روح به جنین 96
- دیۀ سقط جنینی که معلوم نیست پسر است یا دختر 97
- دیۀ سقط جنین دوقلو و بیشتر 97
- لزوم پرداخت دیۀ مادر و جنین 97
- دیه جراحات وارده بر جنین 98
- اشاره 99
- آزمایش های قبل از ازدواج 101
- حکم ترمیم پردۀ بکارت 101
- معاینۀ عروس برای بررسی بکارت 101
- عیب هایی که موجب فسخ عقد می شوند 102
- ارش ازالۀ بکارت 102
- عیب هایی که موجب اختیار فسخ عقد نمی شوند 104
- معاینۀ زن برای تشخیص عیب 104
- حکم آمیزش زوجین در صورت بیماری واگیردار 104
- حجّیّت قول پزشک در اثبات عیب 104
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 105
- جرّاحی پوست به جهت زیبایی 105
- حکم ازدواج بعد از تغییر جنسیت 105
- اشاره 107
- وجوب تغییر و مشخص کردن جنسیّت 109
- اذن شوهر در تغییر جنسیت 110
- اقدام به تغییر جنسیت توسط پزشک 110
- تغییر جنسیت دوجنسی حقیقی 110
- تکلیف همسران،بعد از تغییر جنسیت 111
- احکام دوجنسی ها 111
- مواردی که موجب ضرورت اقدام به تغییر جنسیت نیست 111
- احکام شرعی بعد از تغییر جنسیت 111
- حکم مهر بعد از تغییر جنسیت 112
- تغییر جنسیت زن در زمان عدّه 112
- محرمیّت بعد از تغییر جنسیت 113
- احکام ارث،بعد از تغییر جنسیت 113
- اشاره 115
- مرگ از دیدگاه فقهی و پزشکی 117
- مرگ مغزی و احکام آن 117
- مرگ ترحّمی و تجویز مرگ 119
- استفاده از اعضای بیماران مبتلا به مرگ مغزی 119
- اشاره 121
- جواز اهداء و خریدوفروش عضو 123
- حکم پیوند با علم به مفید نبودن 124
- وصیّت به اهدا و فروش عضو بعد از مرگ 124
- قطع عضو میّت مسلمان برای نجات جان مسلمان 125
- تشویق برای اقدام به دادن عضو 125
- اذن اولیاء برای قطع عضو میّت 125
- اذن ولیّ فقیه یا مجتهد جامع الشرائط برای قطع عضو 125
- پیوند عضو مسلمان به غیر مسلمان 126
- قطع عضو میّت غیر مسلمان 126
- قطع عضو میّت برای حفظ عضو مسلمان زنده 126
- قطع عضو انسان مشرف به موت 127
- شرایط جواز عمل جرّاحی 127
- پیوند تخمدان زن اجنبی 127
- پیوند جزئی از بدن انسان به خودش 127
- پیوند عضو قطع شده در اجرای حدّ 128
- پیوند باقیمانده های زایمان 128
- محرم و نامحرم بودن در پیوند 128
- پیوند عضو قطع شده برای قصاص 128
- پیوند اعضای حیوانات به بدن انسان 130
- برداشتن عضو محکوم به اعدام 130
- تخفیف در نوع مجازات به شرط واگذاری عضو 130
- پیوند زدن و کاشتن مو 131
- واگذار نمودن عضو برای پیوند به جای تعزیر 131
- اهدای عضو در برابر عفو از قصاص 131
- حکم به قطع و اهدای عضو برای تخفیف مجازات 131
- طهارت و نجاست موی مصنوعی 132
- وضو و غسل با موی کاشته شده و پیوندی 132
- غسل و دفن عضو جدا شده از بدن زنده 133
- طهارت و نجاست عضو قطع شده 133
- غسل برای تماس با عضو قطع شده 133
- نماز با عضو پیوندی 134
- اشاره 135
- نظر و لمس در هنگام تزریق و انتقال خون 136
- اهدای خون 137
- انتقال خون 137
- گرفتن خون در صورت ضرر 138
- خریدوفروش خون 138
- اهدای خون در حال روزه 138
- ضمان در خون گرفتن 139
- علم تزریق کننده به سلامت خون 139
- تزریق خون ناسالم 140
- تزریق خونی که سبب بیماری شود 140
- اشاره 141
- نگاه به بدن میّت نامحرم و لمس آن 142
- صدور گواهی از طرف پزشک 143
- کالبد شکافی 143
- اشاره 145
- ضمانت در آزمایشگاه 147
- تعریف ضمان 147
- احکام کلّی ضمانت در پزشکی 147
- ضمانت پزشک در تشخیص 148
- ضمانت در تجویز دارو 148
- ضمانت در درمان 150
- ضمانت در تجویز دارو بر اساس حدس یا فراموشی 150
- ضمانت در درمان با روش پرعارضه 151
- ضمانت در درمان،نسبت به خانم های باردار 152
- ضمانت در درمان پس از عمل جراحی 152
- ضمانت در فروش دارو 153
- مباشرت پزشک در تزریق و استعمال دارو 154
- ضمانت در تزریقات 154
- ضمانت در دندانپزشکی 155
- ضمانت در انتقال خون 155
- ضمانت ختنه کننده 155
- اخذ برائت از بیمار 156
- اشاره 158
- الکل 159
- داروها 160
- خون 160
- مواد ضدّ عفونی 160
- نخ بخیه 161
- منی 161
- ادرار و مدفوع 161
- فرآورده های خونی 161
- وسایل آزمایشگاه 162
- میّت 162
- مردار 163
- قطعۀ جدا شده از بدن 163
- دهان و دندان 164
- موی پیوندی 164
- خون آمدن دهان هنگام غذا خوردن 165
- خوردن غذای نجس یا ضرردار 165
- تماس بدن یا لباس با اشیای نجس 165
- اخلاط گلو و بینی 166
- اشاره 167
- اشاره 169
- طهارت و نجاست 169
- اشاره 170
- وضو 170
- تطهیر کردن 170
- وضوی وسواسی 171
- وضوی مسلوس و مبطون 172
- جلوگیری از خروج ادرار و مدفوع 173
- قطع نخاعی 174
- خون ریزی از دهان یا بینی هنگام وضو 174
- مبتلایان به سینوزیت 174
- وضو با دست فلج یا قطع شده 175
- وضو و غسل با لنز 175
- وضوی کسانی که دست های ناتوان دارند 176
- اشاره 176
- وضوی جبیره 176
- زخمِ بسته و چگونگی وضو 178
- مسح با دستی که جبیره دارد 179
- جبیرۀ تمام عضو یا اکثر اعضای وضو 179
- جبیرۀ بیش از حدّ معمول 180
- چسبیدن چیزی بر محل وضو 180
- اشاره 181
- غسل جبیره ای 181
- جبیره به سبب بیماری چشم 181
- نماز با وضوی جبیره ای 181
- ضرر داشتن آب برای وضو و غسل 182
- نماز اول وقت با وضو یا غسل جبیره ای 182
- تیمّم نیابتی 183
- تیمم 183
- تیمّم جبیره ای 183
- نماز با تیمّم 184
- چند تیمّم بدل از چند غسل 185
- تیمّم بدل از غسل و وضو 185
- باطل شدن تیمّم 185
- اشتباه خون حیض به دمل 186
- باطل نشدن تیمّم بدل از غسل 186
- غسل 186
- جنابت بیمار 186
- نفاس 187
- نماز 188
- کیفیت نماز بیمار از نظر قبله 188
- وقت نماز 188
- اشاره 189
- صحّت نماز با بدن و لباس نجس 189
- احکام بدن و لباس نمازگزار 189
- نماز با لباس خون آلود 190
- خوب شدن بعضی از زخم های بدن 191
- حکمِ خونِ کمتر از یک درهم 191
- تکبیره الاحرام 192
- اذان 192
- طهارت مکان 192
- کیفیّت نماز بیمار 193
- نشستن در نماز 193
- تأخیر برای ایستاده خواندن نماز 194
- رکوع در نماز نشسته 194
- ناتوانی از رکوع 195
- آرامش بدن در حال رکوع 195
- سجده کسی که در پیشانی،دمل دارد 196
- ناتوانی از سجدۀ کامل 196
- ناتوانی از سجده 197
- رعشه در سجده 197
- شرایط امام جماعت 198
- سرفه،آروغ و آه در نماز 198
- خوب شدن بیمار قبل از ظهر 199
- بی هوشی پس از نیّت روزه 199
- فرو بردن اخلاط برای روزه دار 199
- استعمال آمپول برای روزه دار 199
- قی کردن در حال روزه 200
- آروغ زدن در حال روزه 200
- اماله کردن و استفاده از شیاف 200
- ضرر داشتن روزه 201
- قضا و کفارۀ روزۀ بیمار 202
- از بین رفتن روزه به سبب مستی 202
- ادامۀ بیماری تا ماه رمضان سال بعد 203
- عدم وجوب قضاء روزه 203
- روزه و تشنگی زیاد 204
- طول کشیدن بیماری به مدت چند سال 204
- روزۀ زنی که زایمان او نزدیک است 204
- کسی که به خاطر پیری روزه نمی گیرد 205
- روزۀ زن شیرده 205
- استعمال اسپری در هنگام روزه 205
- خونریزی لثه و روزه 206
- زکات فطره 206
- حجّ 207
- معاملات 207
468- اگر کشفیات جدید پزشکی خیلی دیرتر از زمان کشف،به اطلاع پزشک برسد و قبل از اطلاع به همان روش های قبلی عمل کند،در صورتی که موجب عوارض یا هزینه های بیهوده برای بیمار گردد، ظاهراً در مورد هزینه های بیهوده پزشک ضامن نیست،امّا در مورد عوارض ناشی از داور،در صورتی که شرط عدم ضمان نکرده باشد، مسئول است.
ضمانت در تجویز دارو بر اساس حدس یا فراموشی
469- اگر پزشک از روی حدس و گمان دارویی را تجویز کند که برای بیمار مضرّ است یا بر بیماری او تأثیر ندارد،مسئول آسیب های وارد شده بر بیمار است،مگر این که احتمال قوی و عقلایی بر مفید بودن دارو داده باشد.
470- اگر پزشک از روی سهو یا فراموشی اقدام به تجویز دارویی نماید که مضرّ یا غیر مؤثر بر بیماری است،در صورتی که شرط عدم ضمان کرده باشد،مسئول نیست.
471- اگر پزشک بیماری را تشخیص دهد،ولی دارو و درمان آن را فراموش نماید،حقّ معالجه ندارد و اگر اقدام کند و آسیبی به بیمار برسد، ضامن است.
ضمانت در درمان
472- اگر به خاطر پرهیز از تحمیل هزینه بر بیمار یا نبود امکانات لازم، آزمایش های لازم صورت نگیرد و بیمار دچار عارضه شود،در صورتی